Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı |
|---|
| TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ | |
| PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU METNİ | |
| Dönem: 23 | Yasama Yılı: 3 |
| TBMM | (S. Sayısı: 324) |
| Esas No : 1/602 | …./01/2009 |
| PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN |
| GÜMRÜK KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI |
MADDE 1- 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük
Kanununun 3 üncü maddesinin (2), (6),
(8), (9), (10), (13) ve (20) numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
ve aynı maddeye aşağıdaki
bentler eklenmiştir.
“2. a) “Gümrük idaresi veya idareleri” deyimi, gümrük mevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen
veya tamamen yerine getirildiği merkez veya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yönetim birimlerinin
tamamını;
b) “Giriş gümrük idaresi” deyimi, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine
dayalı giriş kontrolüne tabi tutularak geciktirilmeksizin sevk işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresini;
c) “İthalat gümrük idaresi” deyimi, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın risk analizine
dayalı kontrolleri de dâhil olmak üzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına
ilişkin işlemlerinin yerine getirildiği gümrük idaresini;
d) “İhracat gümrük idaresi” deyimi, Türkiye Gümrük Bölgesini terk edecek eşyanın risk
analizine dayalı kontrolleri de dâhil olmak üzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi
tutulmasına ilişkin işlemlerinin yerine getirildiği gümrük idaresini;
e) “Çıkış gümrük idaresi” deyimi, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmeden önce
sunulmasının gerekli olduğu ve çıkış işlemlerinin tamamlanması ile ilgili gümrük kontrolleri ve risk
analizine dayalı kontrollere tabi tutulduğu gümrük idaresini;”
“6. a) “Serbest dolaşımda bulunan eşya” deyimi, 18 inci madde hükümlerine göre tümüyle
Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen ve bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya
topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan
eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik değer taşımadığı tespit
edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine
tabi tutularak ithal edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesinde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı
veya birlikte elde edilen veya üretilen eşyayı;
b) “Serbest dolaşımda bulunmayan eşya” deyimi, serbest dolaşımda bulunan eşya dışında kalan
eşya ile transit hükümleri saklı kalmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk eden eşyayı;”
“8. a) “Gümrük vergileri” deyimi, ilgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin
ya da ihracat vergilerinin tümünü;
b) “Gümrük yükümlülüğü” deyimi, yükümlünün gümrük vergilerini ödemesi zorunluluğunu;
9. “İthalat vergileri” deyimi,
a) Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri,
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan
özel düzenlemeler çerçevesinde ithalatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri;
10. “İhracat vergileri” deyimi,
a) Eşyanın ihracatında ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri,
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere uygulanan
özel düzenlemeler çerçevesinde ihracatta alınacak vergileri ve diğer mali yükleri;”
“13. “Gümrük kontrolü” deyimi, Türkiye Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasında taşınan
eşyanın giriş, çıkış, transit, nakil ve nihai kullanımını ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın
durumunu düzenleyen gümrük mevzuatı ve diğer mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için
gümrük idareleri tarafından yürütülen; eşyanın muayenesi, beyanname verileri ile elektronik veya
yazılı belgelerin varlığının ve gerçekliğinin doğrulanması, işletmelerin hesap ve diğer kayıtlarının
incelenmesi, taşıma araçlarının kontrolü, bagajların ve kişilerin yanlarında ya da üstlerinde taşıdıkları
diğer eşyanın kontrolü ile resmi araştırmalar ve diğer benzeri uygulamaları;”
“20. a) “Rejim hak sahibi” deyimi, kendi adına ve hesabına gümrük beyanını yapan veya
hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bu kişilere ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve
yükümlülüklerin devredildiği kişiyi;
b) “Asıl sorumlu” deyimi, transit rejiminde rejim hak sahibini;”
“24. “Risk” deyimi, Türkiye Gümrük Bölgesi ve diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş,
çıkış, transit, nakil ve nihai kullanımına ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilişkin olarak,
a)Ulusal ya da uluslararası düzeyde alınmış önlemlerin doğru bir şekilde uygulanmasını
engelleyen,
b)Ülkenin mali çıkarlarını tehlikeye düşüren,
c)Ülkenin güvenlik ve emniyetine, kamu güvenliği ve kamu sağlığına, çevreye veya tüketicilere
yönelik tehdit oluşturan,
bir olayın ortaya çıkma ihtimalini;
25. “Risk Yönetimi” deyimi, riskin sistematik olarak tanımlanması ve riskin en aza indirilmesi
için gerekli olan tüm önlemlerin uygulanması amacıyla ulusal ve uluslararası kaynak ve stratejilere
dayanılarak veri ve bilgi toplanmasını, risk analizi ve değerlendirilmesini, alınacak önlemlerin
belirlenmesini ve uygulanmasını, bu sürecin işleyiş ve sonuçlarının düzenli olarak izlenmesi ve
gözden geçirilmesini;”
MADDE 2- 4458 sayılı Kanunun Birinci Kısmın İkinci
Bölümünün Birinci Ayırımının başlığı
“Temsil Hakkı ve Yetkilendirilmiş Yükümlü” olarak değiştirilmiş ve 5
inci maddesinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki 5/A maddesi eklenmiştir.
“MADDE 5/A- 1. Müsteşarlık, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini de almak
suretiyle Türkiye Gümrük Bölgesinde ekonomik faaliyette bulunan yerleşik kişilere ikinci fıkrada yer
alan şartları taşımaları halinde yetkilendirilmiş yükümlü statüsü tanır. Yetkilendirilmiş yükümlüler,
kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle ilgili gümrük kontrollerinden veya gümrük mevzuatının
öngördüğü basitleştirilmiş uygulamalardan faydalanır.
2. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün tanınması için gereken şartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) 4 üncü maddede belirtilen sorumlulukların yerine getirilmesinde ciddi ihlallerde bulunmamak,
b) Gümrük kontrollerinin doğru biçimde yapılabilmesine imkân veren ticari kayıtları düzenli
bir şekilde tutma yeterliliğine sahip bulunmak,
c) Müsteşarlıkça gerek görülen hallerde, mali yeterliliğe sahip olduğunu kanıtlamak,
d) Uygun emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunmak.
3. İkinci fıkrada belirtilen şartlar ile aşağıdaki hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle
düzenlenir:
a) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün verilmesi,
b) Basitleştirmelerden faydalanma izninin verilmesi,
c) Bu statü ve izinlerin hangi gümrük idarelerince verileceğinin belirlenmesi,
d) Risk yönetimi düzenlemeleri dikkate alınarak, emniyet ve güvenliğe ilişkin gümrük
kontrollerinde tanınacak kolaylıkların türü ve kapsamının belirlenmesi,
e) İlgili kurum ve kuruluşlardan gerektiğinde görüş alınması ve bilgi talebinde bulunulması,
f) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün geçici olarak geri alınması veya iptali.”
MADDE 3- 4458 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 10- 1. a) Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan mevzuatta yer alan; izin
süreleri, teminat uygulamaları, gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna uygulamaları ile beyanın
düzeltilmesine ilişkin ortaya çıkan sorunları ve tereddütleri incelemek suretiyle gidermeye
Müsteşarlığın önerisi ile bağlı bulunduğu Bakan yetkilidir.
b) Tabiî afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi
önemli nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinde kriz
bölgelerinde kullanılmak üzere yurt dışından gelecek araç, gereç, makine, teçhizat ve benzeri
malzemelerin, giriş kayıtları tutulmak ve gümrük ile ilgili mevzuat gereğince yerine getirilmesi
gereken işlemler sonradan yapılmak üzere, yurda girişine izin vermeye; bu şekilde yurda giren her
türlü araç, gereç, makine ve teçhizatın tekrar yurt dışına çıkarılmalarına veya ihtiyaçlara ve günün
şartlarına uygun olarak serbest dolaşıma girişine karar vermeye Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan
yetkilidir.
c) Müsteşarlık, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün
önlemleri alır. Bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına
ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri
eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir.
2. Gümrük mevzuatının öngördüğü uygulamaların, hangi hallerde ve hangi koşullar altında
basitleştirileceğine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 4- 4458 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki 10/A
maddesi eklenmiştir.
“MADDE 10/A- 1. Gümrük idareleri, mevzuatın belirlediği şartlar çerçevesinde, Türkiye
Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, nakil ve nihai
kullanımını ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın durumunu düzenleyen gümrük mevzuatı ve
diğer mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için gerekli görülen gümrük kontrollerini yerine
getirir. Uluslararası bir anlaşmanın öngörmesi halinde, mevzuatın doğru bir şekilde uygulanmasına
yönelik gümrük kontrolleri başka bir ülkede de yürütülebilir.
2. Ani ve rastgele yapılanlar dışındaki gümrük kontrolleri; risklerin tespiti ve risk derecesinin
ölçülmesi ile ulusal ve gerekli görüldüğü takdirde uluslararası düzeyde riskleri değerlendirerek gerekli
önlemleri oluşturmak amacıyla bilgisayarlı veri işleme tekniklerini kullanan risk analizi esas alınarak
yapılır.
3.Müsteşarlık, risk yönetimi çerçevesini oluşturur ve risk kriterleri ile öncelikli kontrol alanlarını
belirler. Bu amaçla, risk kriterlerinin tespitine yönelik olarak gümrük işlemleri, gümrük kabahatleri
ve kaçakçılık fiillerine ilişkin verileri toplamaya, saklamaya ve işlemeye yetkilidir. Verilerin
toplanması, saklanması ve işlenmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
4. Gümrük idareleri dışındaki yetkili kurumlar tarafından gerçekleştirilecek kontroller, 21/3/2007
tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 19 uncu maddesi hükümleri saklı kalmak
kaydıyla gümrük idarelerinin koordinasyonunda ve mümkün olduğu ölçüde aynı yer ve zamanda
yapılır.
5. Bu maddede öngörülen kontroller kapsamında, gümrük idareleri ile diğer yetkili kurumlar,
Türkiye Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, nakil ve nihai
kullanımı ile serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın durumu ile ilgili alınan bilgileri riskin en az
düzeye indirilebilmesi için kendi aralarında paylaşabilirler.
6. 12 nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gizli bilgilerin diğer ülkelerin gümrük
idarelerine ve güvenlik güçleri gibi diğer kurumlarına iletilmesine sadece uluslararası bir anlaşma
çerçevesinde izin verilebilir.”
MADDE 5- 4458 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“3. Bu Kanuna göre gümrük idaresine yapılacak yazılı başvurular posta ile taahhütlü olarak
gönderilebilir. Bu takdirde başvurunun postaya verildiği tarih gümrük idaresine verilme tarihi yerine
geçer.”
MADDE 6- 4458 sayılı Kanunun 21 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 21- 1. Menşe şahadetnamesi aranacak haller ile menşe şahadetnamelerinin şekli ve
içereceği bilgilere ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
2. Menşe şahadetnamesinin ibrazına rağmen ciddi bir şüphe durumunda, ek kanıtları isteme
konusunda gümrük idareleri yetkilidir.”
MADDE 7- 4458 sayılı Kanunun Üçüncü Kısım İkinci
Bölümüne 36 ncı maddeden önce gelmek
üzere aşağıdaki 35/A, 35/B ve 35/C maddeleri eklenmiştir.
“MADDE 35/A- 1. Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük
bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük
Bölgesine getirilen eşya için özet beyan verilir.
2. Özet beyan, giriş gümrük idaresine verilir. Giriş gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal
iletilebildiği veya elektronik ortamda erişiminin sağlandığı hallerde, özet beyanın giriş gümrük
idaresinden başka bir gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir. Yükümlünün bilgisayar
sistemindeki özet beyan bilgilerine erişilebilmesi halinde, Müsteşarlık, özet beyan yerine bir
bildirimde bulunulmasını kabul edebilir.
3. Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce verilir.
4. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce özet beyanın ibraz edilme süresi,
bu süreye getirilebilecek istisnalar ve bu süreye ilişkin değişiklikler, özet beyandan
vazgeçilebilmesine dair şartlar; özel durumlar ile belirli eşya trafiği, taşıma şekli ve yükümlü türleri
ile özel güvenlik düzenlemelerinin öngörüldüğü uluslararası anlaşmalar dikkate alınarak yönetmelik
ile düzenlenir.MADDE 35/B- 1. Özet beyanın şekli ve içeriği; öncelikle güvenlik ve emniyet amacı ile
uluslararası standartlar ve ticari uygulamalardan yararlanılarak risk analizi ve gümrük kontrollerinin
etkin yapılabilmesi için gerekli bilgileri kapsayacak şekilde yönetmelik ile belirlenir.
2. Özet beyan veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanır. Gerekli ayrıntıları içermesi halinde
ticari bilgiler ile liman veya taşıma bilgileri kullanılabilir.
3. Müsteşarlık, istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenen özet beyanları, veri işleme tekniği
kullanılarak hazırlanan özet beyanlar ile aynı düzeyde risk yönetimi uygulanmasına imkân verilmesi
kaydıyla kabul edebilir.
4. Özet beyan eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gümrük bölgesine taşıma
sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından verilir.
5. Dördüncü fıkrada belirtilen kişilerin yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla özet beyan;
a) Dördüncü fıkrada belirtilen kişiler adına hareket eden kişi,
b) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi,
c) Dördüncü fıkra ile (a) ve (b) bentlerinde belirtilen kişilerin temsilcisi,
tarafından, yönetmelik ile belirlenen şartlar uyarınca verilebilir.
6. Dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen kişilerin talep etmeleri halinde, özet beyanın
verilmesinden sonra bir veya daha fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince izin verilir.
Ancak;
a) Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden,
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
c) Eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden,
sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin verilmez.MADDE 35/C- 1. Giriş gümrük idaresi, 35/A maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkrasına göre
belirlenecek süre sona ermeden önce gümrük beyannamesi verilen eşya için özet beyan verilmesinden
vazgeçebilir. Bu durumda, gümrük beyannamesi, 35/B maddesinde öngörülen özet beyanda
bulunması gerekli asgari bilgileri içerir ve 61 inci madde uyarınca tescil edilinceye kadar özet beyan
statüsüne sahiptir. Giriş gümrük idaresine gerekli bilgileri derhal iletebildiği veya elektronik ortamda
erişimini sağladığı hallerde, gümrük beyannamesinin giriş gümrük idaresinden başka bir gümrük
idaresine verilmesine izin verilebilir.
2. Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniği kullanılmadan düzenlenen gümrük
beyannameleri için, veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı
düzeyde risk yönetimi uygulanır.”
MADDE 8- 4458 sayılı Kanunun 37 nci maddesinin dördüncü
fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“4. Yukarıdaki fıkralar ile 35/A ila 35/C ve 38 ila 50 nci madde hükümleri, Türkiye Gümrük
Bölgesinin dışında durmaksızın, Gümrük Bölgesinin iki noktası arasında düzenli bir hava veya deniz
seferiyle doğrudan yapılan taşımacılık nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesini geçici olarak terk eden
eşyaya uygulanmaz.”
MADDE 9- 4458 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 39- Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından durmaksızın geçen
taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşya, getiren kişi
ya da duruma göre eşyanın gelişinden sonra taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından gümrüğe
sunulur. Gümrüğe sunan kişi, eşyayı daha önce ibraz olunan özet beyan ya da gümrük beyannamesi
ile ilişkilendirir.”
MADDE 10- 4458 sayılı Kanunun 57 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 57- 1. a) Fikri ve sınaî haklar mevzuatına göre korunması gereken haklar ile ilgili
olarak hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşyanın alıkonulması veya gümrük
işlemlerinin durdurulması hak sahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine gümrük idareleri tarafından
gerçekleştirilir. Durdurma veya alıkoyma kararı hak sahibi veya temsilcisi ile beyan sahibi veya
37 nci maddede belirtilen kişilere bildirilir.
b) Gümrük idaresine henüz bir talepte bulunulmadığı durumda ve söz konusu eşyanın fikri ve
sınaî mülkiyet haklarını ihlal ettiğine dair açık deliller olması halinde, hak sahibinin geçerli bir
başvuruda bulunabilmesini teminen, gümrük idareleri tarafından eşya üç işgünü süresince re’sen
alıkonulabilir veya eşyanın gümrük işlemleri durdurulabilir.
2. Fikri ve sınaî hakların ihlal edildiği gerekçesi ile gümrük idaresine yapılan başvurunun kabulü,
söz konusu eşyanın gümrük idaresince gereğince muayene edilmeden bırakıldığı veya eşyanın
alıkonulması için herhangi bir önlem alınmadığı gerekçesi ile hak sahibine tazminat hakkı doğurmaz.
Fikri ve sınaî hakları ihlal eden eşya ile mücadele kapsamında, gümrük idaresince başvuru üzerine
veya re’sen hareket edilmesi nedeniyle ilgili kişilerin zarara uğramasından gümrük idaresi ve
yetkilileri sorumlu tutulamazlar.
3. Gümrük idaresince alınan durdurma veya alıkoyma kararının hak sahibine tebliğinden itibaren
çabuk bozulabilir eşya için üç iş günü, diğer eşya için on iş günü içinde hak sahibince ihtiyati tedbir
kararı getirilmemesi halinde, eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimi
hükümlerine göre işlem yapılır. Haklı bir mazeretin bulunması halinde, hak sahibinin talebi üzerine,
gümrük idaresince on iş gününe kadar ek süre verilebilir.
4. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşya, yetkili mahkemece
alınan karar doğrultusunda imha veya asli nitelikleri değiştirilerek tasfiye edilir.
5. Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus kişisel eşya ile ticari mahiyette olmayan ve gümrük
vergisi muafiyeti sınırları içinde kalan hediyelik eşya için bu madde hükümleri uygulanmaz. Aynı
şekilde, fikri ve sınaî haklar mevzuatına göre korunması gereken haklar ile korunmuş ve hak sahibinin
izni ile üretilmiş eşyanın; hak sahibinin rızası dışında bir gümrük işlemine tabi tutulması veya hak
sahibinin onayladığından farklı şartlarda üretilmesi veya başka şartlarda bir marka taşıması halinde,
söz konusu eşya bu madde hükümleri kapsamı dışında tutulur.
6. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın mahkemece fikri ve
sınaî hakları ihlal ettiğinin tespitine gerek olmaksızın kolaylaştırılmış imha kapsamında gümrük
kontrolü altında imhasına gümrük idaresi tarafından izin verilebilir. Kolaylaştırılmış imhaya ilişkin
usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
7. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulan eşyanın hak sahibinin
belirlediği tutarda teminatla iadesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 11- 4458 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin
birinci fıkrasının sonuna aşağıdaki
cümleler eklenmiştir.
“Eşyanın bu fıkra kapsamında olup olmadığının belirlenmesinde tereddüt edilen durumlarda,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü esas alınarak işlem yapılır. Söz konusu isim ve simgelerin
kaldırılması veya eşyanın gerçek menşeinin gösterilmesi amacıyla, usul ve esasları yönetmelikle
belirlenecek elleçleme faaliyetlerine izin verilebilir.”
MADDE 12- 4458 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin
ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“2. a) Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli
bütün belgeler beyannameye eklenir.
b) Gümrük beyanı bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapıldığında gümrük idaresi
beyannameye eklenmesi gereken belgelerin beyanname ile birlikte ibrazını istemeyebilir. Bu durumda
söz konusu belgeler gümrük idaresi istediğinde ibraz edilmek üzere beyan sahibince muhafaza edilir.”
“5. Aşağıda yazılı hallerde yetkili makamlardan gönderilecek resmi yazılar beyanname kabul
edilerek eşyanın gümrük işlemleri, bu yazılara dayanılarak yürütülür.
a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhına ait eşya hakkında Cumhurbaşkanlığı Genel
Sekreterliğinden gönderilecek yazılar.
b) Diplomatik muaflık ve ayrıcalıklardan yararlananların ancak kendi adlarına veya elçilik adına
gelecek eşya için karşılıklı olmak şartıyla misyon şeflerinden veya muaflık hakkı tanınmış heyet
başkanlarınca gönderilen yazılar ile şekli, kapsayacağı bilgiler ve göreceği işlemler Dışişleri
Bakanlığı ve Müsteşarlıkça müştereken tespit olunan kurye çantalarına ait kurye mektupları.”
MADDE 13- 4458 sayılı Kanunun 61 inci maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş ve ikinci fıkrasında yer alan “gümrük idareleri tarafından”
ibaresi ile üçüncü fıkrasında
yer alan “gümrük idaresince” ve “olan” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.
“1. 60 ıncı maddede belirtilen şartlara uygun beyannameler, ait oldukları
eşyanın gümrüğe
sunulmuş olması halinde tescil edilir. Tescil işlemi, beyana ilişkin
bilgilerin yerel alan ağı veya geniş
alan ağı üzerinden gümrük bilgisayar sistemine girilerek sistem tarafından
tescil tarihi ve sayısı
verilmesini ya da beyanname veya beyanname hükmündeki belgenin üzerine mühür
vurularak, sıra
numarası ile tarih konulması ve bu beyannameye ait bilgilerin tescil defterine
yazılmasını ifade eder.”
MADDE 14- 4458 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 63- Başka bir eşyanın beyanı sonucunu doğurmaması kaydıyla, beyan sahibinin talebi
üzerine beyannamede yer alan bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine, gümrük idarelerince izin
verilir. Ancak;
a) Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden,
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
c) 73 üncü madde hükümleri saklı kalmak üzere, eşyanın teslim edilmesinden,
sonra beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilmez.”
MADDE 15- 4458 sayılı Kanunun 72 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 72- 59 uncu maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen şekilde
yapılan beyanlara ilişkin usuller 60 ila 71 inci madde hükümleri çerçevesinde yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 16- 4458 sayılı Kanunun 74 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşıma girişine ilişkin usul ve
esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
MADDE 17- 4458 sayılı Kanunun 81 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“3. Şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim
hükümleri uyarınca özel ekonomik değer taşıdığı tespit edilen eşya, aynı rejime tabi tutulmuş sayılır.”
MADDE 18- 4458 sayılı Kanunun 84 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 84- 1. Transit rejimi;
a) İthalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş,
b) İhracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış,
eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki bir noktadan diğerine
taşınmasına uygulanır.
2. Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde;
a) Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye,
b) Yabancı bir ülkeden Türkiye’ye,
c) Türkiye’den yabancı bir ülkeye,
d) Bir iç gümrük idaresinden diğer bir iç gümrük idaresine,
taşınmasına izin verir.
3. Transit rejimine tabi eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde taşınması;
a) Transit rejimi beyanı kapsamında,
b) TIR karnesi kapsamında,
c) Transit belgesi olarak kullanılan ATA karnesi kapsamında,
d) Kuvvetlerin Statüsüne Dair Kuzey Atlantik Anlaşmasına Taraf Devletler Arasındaki Sözleşme
ile öngörülen form 302 kapsamında,
e) Posta kolileri dâhil olmak üzere posta yoluyla,
f) Yönetmelik ile belirlenecek hallerde, demiryolu ile taşımada CIM Taşıma Belgesi, büyük
konteynerler ile taşımada TR Transfer Notu, havayolu ve denizyolu ile taşımada eşya manifestosu
kapsamında,
yapılır.
4. a) Transit rejimine tabi tutulan eşya ve gerekli belgeler, rejimi düzenleyen hükümlere uygun
olarak varış gümrük idaresine sunulduğunda, transit rejimi sona erer.
b) Hareket gümrük idaresindeki bilgi ve belgeler ile varış gümrük idaresindeki bilgi ve belgelerin
karşılaştırılması sonucunda, transit rejiminin usulüne uygun olarak sonlandırıldığının belirlenmesi
halinde rejim ibra edilir.
5. Transit rejiminin uygulanmasında ekonomik etkili bir gümrük rejimine tabi eşyanın
taşınmasına ilişkin olarak Müsteşarlıkça belirlenecek özel hükümler saklıdır. Müsteşarlık, transit
eşyanın cinsine, niteliğine ve taşımanın özelliğine göre veya Türkiye’nin uluslararası anlaşmalardan
kaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, bu Bölümdeki madde hükümlerine bağlı kalmaksızın
transit rejimine ilişkin düzenlemeler yapılması konusunda yetkilidir.”
MADDE 19- 4458 sayılı Kanunun 85 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 85- 1. Transit eşyası için tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesini
sağlamak üzere teminat verilmesi zorunludur. Ancak;
a) Havayoluyla,
b) Boru hattıyla,
c) Demiryoluyla,
d) Denizyoluyla,
yapılan taşımalar için, yönetmelikle belirlenen haller dışında teminat aranmaz.
2. Teminat:
a) Tek bir transit işlemi için bireysel teminat,
b) Müsteşarlık tarafından izin verilmesi halinde, birden fazla transit işlemi için kapsamlı
teminat,
şekillerinde olabilir.
3. İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen izin sadece;
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olan,
b) Transit rejimini düzenli olarak kullanan veya gümrük idaresince bu rejime ilişkin
yükümlülüklerini yerine getirebileceği belirlenen,
c) Gümrük veya vergi mevzuatını yönetmelikte belirlenen surette ihlal etmemiş olan,
kişilere verilir.
4. Güvenilirlik standartlarına sahip oldukları gümrük idaresince belirlenen kişilere indirilmiş
tutarda kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme izni verilebilir. İndirilmiş tutarda kapsamlı
teminat veya teminattan vazgeçme izni için ayrıca;
a) Belirli bir sürede transit rejiminin doğru kullanımı,
b) Gümrük idareleri ile işbirliği,
c) Anılan kişilerin taahhütlerini yerine getirebilecek mali güce sahip olduklarını kanıtlaması,
gerekir. Bu fıkra kapsamında verilen izin ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
5. Dördüncü fıkraya göre verilen teminattan vazgeçme izni, Müsteşarlıkça yüksek risk içerdiği
belirlenen eşyanın transit işlemlerinde uygulanmaz.
6. Müsteşarlık;
a) Özel durumlarda istisnai önlem olarak dördüncü fıkra hükümleri doğrultusundaki indirilmiş
tutarda kapsamlı teminat uygulamasını,
b) Büyük ölçekli kaçakçılığa konu olabilecek eşya için kapsamlı teminat uygulamasını,
geçici olarak kaldırmaya yetkilidir.”
MADDE 20- 4458 sayılı Kanunun 92 nci maddesinin
ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“2. Türkiye Gümrük Bölgesi içinde transit halindeki eşyanın beklenmeyen haller veya mücbir
sebeplerle telef veya kaybının kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz.”
MADDE 21- 4458 sayılı Kanunun 95 inci maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“1. Gümrük antrepoları ile gümrük kapılarında eşya satışı yapmak üzere özel antrepo statüsünde
mağaza ve bunların depolarının açılması ve işletilmesine izin vermeye Müsteşarlık yetkilidir. İznin
verilmesine, bu iznin geçici veya sürekli geri alınmasına, faaliyet, belge ve kayıt düzenine ilişkin
usul ve esaslar ile eşya alabilecek kişiler ve bu kişilere satılabilecek eşyanın cins ve miktarı
yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 22- 4458 sayılı Kanunun 100 üncü maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Birinci fıkrada belirtilen durumlarda eşya, gümrük antrepo rejimine tabi değildir.
Gümrük idareleri, birinci fıkrada belirtilen eşyanın 99 uncu maddede belirtilen şekilde antrepo
kayıtlarına geçirilmesini zorunlu tutabilir.”
MADDE 23- 4458 sayılı Kanunun 110 uncu maddesinin
ikinci fıkrasının sonuna aşağıdaki
cümle eklenmiştir.
“(c) bendinde belirtilen halleri belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.”
MADDE 24- 4458 sayılı Kanunun 111 inci maddesinin
ikinci fıkrasına ilk cümleden sonra
gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“İzin sahibi tarafından ileri sürülen haklı gerekçelere bağlı olarak ek süre verilebilir.”
MADDE 25– 4458 sayılı Kanunun 116 ncı maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“1. Gerekli iznin alınması şartıyla, işlem görmüş ürünlerin veya değişmemiş eşyanın tamamı
veya bir kısmı, hariçte işleme rejimi hükümleri çerçevesinde daha ileri düzeyde işlenmek üzere veya
ayniyetinin tespit edilebilir olması şartıyla sergilenmek ya da tamir amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi
dışına geçici olarak ihraç edilebilir.”
MADDE 26- 4458 sayılı Kanunun 117 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 117- 1. Geri ödeme sisteminden her eşya yararlanabilir. Ancak, serbest dolaşıma giriş
beyannamesinin tescili sırasında;
a) İthalat miktar kısıtlamasına tabi olan,
b) Kota kapsamında tarife önlemleri uygulanan,
c) Tarım politikası çerçevesinde ithalat veya ihracat lisansı veya sertifikası ibrazını gerektiren,
d) İşlem görmüş ürün için ihracat iadesi veya vergisi mevcut,
eşya için geri ödeme sistemi uygulanmaz.
2. Birinci fıkrada yer alan hükümlere ek olarak, işlem görmüş ürünlerin ihracat beyannamesinin
tescili sırasında söz konusu ürünler için tarım politikası çerçevesinde ithal veya ihraç lisansının veya
sertifikasının ibrazı gerekiyorsa ya da bu ürünler için ihracat geri ödemesi veya vergisi konulmuş
ise, geri ödeme sisteminde ithalat vergileri iade edilmez.”
MADDE 27- 4458 sayılı Kanunun 124 üncü maddesinin
ikinci fıkrasının sonuna aşağıdaki
cümle eklenmiştir.
“(d) bendinde belirtilen ekonomik şartların yerine getirildiği ya da yerine getirilmiş addedildiği
haller yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 28- 4458 sayılı Kanunun 141 inci maddesinin dördüncü
fıkrasından sonra gelmek
üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve mevcut beşinci fıkra altıncı fıkra
olarak teselsül ettirilmiştir.
“5. Birinci fıkra hükümlerine istisna olarak hariçte işleme rejimini müteakip eşyaya serbest
dolaşıma giriş rejiminin uygulanacağı durumlar ve buna ilişkin özel şartlar Bakanlar Kurulunca
belirlenir. Söz konusu eşyanın vergilendirilmesinde hariçte işleme rejimi kapsamında yapılan işleme
maliyeti esas alınır.”
MADDE 29- 4458 sayılı Kanunun 145 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“3. Standart değişim sisteminin uygulanmasına yukarıda belirtilen şartların yerine getirildiğine
ilişkin bilgi ve belgelerin ibrazı halinde izin verilir.”
MADDE 30- 4458 sayılı Kanunun 153 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“4. Gümrük idareleri, bu Kanunda yer alan hükümlere uyacağı hususunda ciddi şüphe uyandıran
kişilerin serbest bölgeye girişine izin vermeyebilir.”
MADDE 31- 4458 sayılı Kanunun 155 inci maddesinin
ikinci fıkrasına aşağıdaki (d) bendi
eklenmiştir.
“d) Bir serbest bölgeye doğrudan Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelen,”
MADDE 32- 4458 sayılı Kanunun 158 inci maddesinin
birinci fıkrasına aşağıdaki paragraf
eklenmiştir.
“Ancak,
a) Serbest bölgelerdeki tesislerin yapımında kullanılan,
b) Serbest bölgelerde bulunan tesislerde makina-teçhizat, demirbaşa kayıtlı eşya veya bunların
parçası olarak kullanılan,
c) Serbest bölgelerde yerleşik gemi inşa faaliyetinde bulunanlara gemi inşasında kullanılmak
üzere teslimi yapılan,
eşya, bu durumun tevsiki kaydıyla, bu hükmün dışındadır.”
MADDE 33- 4458 sayılı Kanunun 159 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“3. Bir serbest bölgeye doğrudan Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelen veya bir serbest
bölgeden doğrudan Gümrük Bölgesinin dışına çıkan eşya için 35/A, 35/B ve 35/C ile 165/A, 165/B,
165/C ve 165/D maddelerine göre özet beyan verilir.”
MADDE 34- 4458 sayılı Kanunun 160 ıncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 160- 1. Mevzuatın aksini öngörmediği hallerde, bir serbest bölgeden çıkan eşya,
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç veya yeniden ihraç edilebilir veya Türkiye Gümrük Bölgesinin
bir başka yerine getirilebilir.
2. Bir serbest bölgeden Türkiye Gümrük Bölgesinin bir başka yerine getirilen eşya; serbest
dolaşımda bulunması halinde 46 ila 50 nci madde hükümleri, serbest dolaşımda bulunmaması halinde
ise 50 nci madde hükümleri dışında Üçüncü Kısım hükümlerine tabidir.
3. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini bir serbest bölgeden terk etmesi halinde Beşinci Kısım
hükümlerine ilave olarak, ihracat, hariçte işleme, yeniden ihracat, şartlı muafiyet düzenlemeleri veya
transite ilişkin hükümlere uyulması zorunludur.”
MADDE 35- 4458 sayılı Kanunun 161 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“3. Normal olarak ihracata bağlı imkânlardan yararlanan tarım politikası kapsamında yer alan
serbest dolaşımda bulunan eşyanın serbest bölgeye konulması halinde, ilgili mevzuatta öngörülen
bir işlem veya kullanıma tabi tutulması zorunludur.
4. Üçüncü fıkrada belirtilen eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinin bir başka yerine geri getirilmesi
veya 156 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde, üçüncü fıkrada belirtilen bir işlem
veya kullanıma tabi tutulmaması halinde gümrük idaresi ilgili mevzuat hükümlerine göre gerekli
tedbirleri alır.”
MADDE 36- 4458 sayılı Kanunun “Türkiye Gümrük Bölgesinden
Çıkan Eşya” başlıklı Beşinci
Kısmında yer alan 166 ncı maddesinden önce gelmek üzere aşağıdaki 165/A,
165/B, 165/C ve 165/D
maddeleri eklenmiştir.
“MADDE 165/A- 1. Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veya hava sahasından gümrük
bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük
Bölgesinden çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi verilmesinin
gerekmediği durumda özet beyan verilir.
2. Gümrük beyannamesinin veya özet beyanın ihracat gümrük idaresine, eşya Türkiye Gümrük
Bölgesinden çıkmadan önce ibraz edilme süresi, bu süreye getirilebilecek istisnalar ve bu süreye
ilişkin değişiklikler, özet beyandan vazgeçilebilmesine dair şartlar, Türkiye Gümrük Bölgesinden
çıkan eşyanın gümrük beyannamesi veya özet beyana tabi olmadığı durum ve şartlar; özel durumlar
ile belirli eşya trafiği, taşıma şekli ve yükümlü türleri ile özel güvenlik düzenlemelerinin öngörüldüğü
uluslararası anlaşmalar dikkate alınarak yönetmelik ile düzenlenir.MADDE 165/B- 1. Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın gümrük beyannamesi
verilmesini gerektiren gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde, bu
beyanname eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce ihracat gümrük idaresine verilir.
2. İhracat gümrük idaresinin çıkış gümrük idaresinden farklı olması halinde, ihracat gümrük
idaresi, gerekli bilgileri derhal çıkış gümrük idaresine iletir veya elektronik ortamda erişimini sağlar.
3. Gümrük beyannamesi, 165/D maddesinde öngörülen özet beyanda bulunması gereken asgari
bilgileri içerir.
4. Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniği kullanılmadan düzenlenen gümrük
beyannameleri için, veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı
düzeyde risk yönetimi uygulanır.MADDE 165/C- 1. Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın gümrük beyannamesi
verilmesini gerektirmeyen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması halinde,
eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce çıkış gümrük idaresine özet beyan verilir.
2. Çıkış gümrük idaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamda
erişiminin sağlandığı hallerde, özet beyanın çıkış gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresine
verilmesine izin verilebilir.
3. Yükümlünün bilgisayar sistemindeki özet beyan bilgilerine erişilebilmesi halinde,Müsteşarlık,
özet beyan yerine bir bildirimde bulunulmasını kabul edebilir.MADDE 165/D- 1. Özet beyanın şekli ve içeriği, öncelikle güvenlik ve emniyet amacı ile
uluslararası standartlar ve ticari uygulamalardan yararlanılarak risk analizi ve gümrük kontrollerinin
etkin yapılabilmesi için gerekli bilgileri kapsayacak şekilde yönetmelik ile belirlenir.
2. Özet beyan veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanır. Gerekli ayrıntıları içermesi halinde
ticari bilgiler ile liman veya taşıma bilgileri kullanılabilir.
3. Müsteşarlık, istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenen özet beyanları, veri işleme tekniği
kullanılarak hazırlanan özet beyanlar ile aynı düzeyde risk yönetimi uygulanmasına imkân verilmesi
kaydıyla kabul edebilir.
4. Özet beyan;
a) Eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına taşıma
sorumluluğunu üstlenen kişi,
b) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanın sunulmasını sağlayan kişi,
c) Yukarıdaki bentlerde belirtilen kişilerin temsilcisi,
tarafından verilir.
5. Dördüncü fıkrada belirtilen kişilerin talep etmeleri halinde, özet beyanın verilmesinden sonra
bir veya daha fazla bilginin değiştirilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Ancak;
a) Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden,
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
c) Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmak üzere ilgilisine teslim edilmesinden,
sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin verilmez.”
MADDE 37- 4458 sayılı Kanunun 167 nci maddesinin
birinci fıkrasının (3) ila (7) numaralı
bentleri ve (12) numaralı bendinin (b) alt bendi ile aynı maddenin ikinci fıkrası
aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“3.Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Milli İstihbarat
TeşkilatıMüsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel
Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ve Müsteşarlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ile ilgili
olarak ithal edecekleri her türlü araç, gereç, silah, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların
araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında
kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz olarak dış
kaynaklardan alınan yardım malzemesi,
4. Değeri 150 EURO’ yu geçmeyen eşya,
5. Gerçek kişiler tarafından serbest dolaşıma sokulacak şahsi eşyadan;
a) Yerleşim yerlerini Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait alındığı tarihte üç
yaşından büyük olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtaları,
b) Yerleşim yerlerini Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait her türlü
kullanılmış ev eşyası,
c) Yerleşim yeri Türkiye’de olan bir Türk ile evlenerek veya evlenmek üzere Türkiye’ye gelen
kişilere ait çeyiz eşyası,
d) Miras yoluyla intikal eden kişisel eşya,
e) Türkiye’ye öğrenim görmek amacıyla gelen öğrencilere ilişkin eğitimle ilgili malzemeler ve
eğitimle ilgili diğer ev eşyası,
f) Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkan gerçek kişilerin geri getirdiği kullanılmış ev
eşyası,
g) Yerleşim yeri Türkiye dışında olan gerçek kişilerin Türkiye’de satın aldıkları veya kiraladıkları
konutlarında kullanılmak üzere geçici veya kesin olarak getirdikleri ev eşyası,
h) Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus ticari mahiyette olmayan kişisel eşya,
6. Gerçek kişilerce serbest dolaşıma sokulacak diğer eşyadan;
a) Değeri 430 EURO’yu geçmemek üzere yolcuların beraberindeki hediyelik eşya,
b) Şeref nişanları veya ödülleri,
c) Uluslararası ilişkiler çerçevesinde alınan hediyeler,
7. Bakanlar Kurulunca belirlenecek kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından ticari gaye güdülmemek
ve amacı doğrultusunda kullanılmak üzere ithal edilen eşyadan;
a) Eğitim, bilim ve kültürel amaçlı eşya ile bilimsel alet ve cihazlar,
b) Tıbbi teşhis, tedavi ve araştırma yapılmasına mahsus alet ve cihazlar,
c) Bilimsel araştırma amacına yönelik hayvanlar ile biyolojik veya kimyasal maddeler,
d) İnsan kaynaklı tedavi edici maddeler ile kan gruplama ve doku tipi ayırma belirteçleri,
e) İlaç özelliği olan ürünlerin kalite kontrolü amacına yönelik maddeler,
f) Ulusal araştırma geliştirme kurumları tarafından yürütülen veya desteklenen araştırma ve
geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen eşya,”
“b) Tabiî afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi
önemli nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinden
zarar görenlere gönderilen eşya,”
“Birinci fıkranın (3) ila (12) numaralı bentlerinde yer alan eşyayı geliş süreleri dâhil
tanımlamaya, bunların cins, nevi ve miktarlarını belirlemeye, muafiyet ve istisna uygulanacak tutarları
sıfıra kadar indirmeye veya iki katına kadar çıkartmaya ve bu muafiyet ve istisnayı farklı eşya
itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı uygulamaya ve ticari mahiyette bulunmayan vergiye tabi eşyadan
alınacak gümrük vergilerini göstermek üzere ilgili kanunlarda belirtilen hadleri geçmemek şartıyla
tek ve maktu bir tarife uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.’’
MADDE 38- 4458 sayılı Kanunun 177 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 177- 1. Bu Kanunun;
a) 48 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan
ve buralarda bekleme süresi dolan yolculara ait eşya,
b) 50 nci maddesine göre verilen süre içinde kendilerine gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamış eşya,
c) 57 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen eşya,
d) 66 ncı maddesinin beşinci fıkrasına göre tahlilden arta kalan ve ilgilisi tarafından bir ay
içerisinde alınmayan numunelik eşya,
e) 70 inci maddesinin birinci fıkrasına göre beyannamesi tescil edilen ve süresi içinde işlemleri
tamamlanmayan eşya,
f) 70 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre antrepoda bulunan eşya için gümrükçe onaylanmış
bir işlem veya kullanım tayin edilmesine ilişkin beyannamenin tescilinden sonra otuz gün içinde
işlemleri bitirilmeyen eşya,
g) 101 inci maddesine göre belirlenen süreleri dolan eşya,
h) 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasında ve 236 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen,
antrepolarda veya gümrük idaresince eşya konulmasına izin verilen yerlerde yapılan sayım sonucunda
fazla çıkan eşya,
ı) 164 üncü maddesine göre gümrüğe terk edilen eşya ile yönetmelikle belirlenen esaslar
dâhilinde gümrüğe terk edilmiş sayılan eşya,
j) 174 üncü maddesine göre posta gönderileri ile gelen ve tasfiye edilebilecek duruma gelen eşya,
k) İlgili hükümlerine göre kanuni bekleme süreleri bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, çabuk
bozulma ve telef olma tehlikesine maruz bulunan veya saklanması masraflı ve külfetli olan eşya,
l) 237 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre el konulan eşya,
m) Diğer mevzuatla bu Kanuna göre tasfiyesi öngörülen eşya,
178 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
2. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca tasfiye edilebilecek duruma gelen eşya
178 inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
3. Yukarıdaki fıkralara göre tasfiyelik hale gelen eşyanın tespit ve tahakkuk belgeleri otuz gün
içinde tasfiye idaresine intikal ettirilir. Tasfiye idaresi, tasfiyeye konu eşyayı otuz gün içinde teslim
almakla mükelleftir.”
MADDE 39- 4458 sayılı Kanunun 178 inci maddesinin
birinci fıkrasına aşağıdaki bent ile aynı
maddeye birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra ikinci fıkra
olarak eklenmiş ve
mevcut ikinci fıkradaki “tüzükle” ibaresi “yönetmelikle” olarak değiştirilmiştir.
“f) Özel yolla,”
“Tasfiye idaresi; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşünü alarak insan, hayvan, bitki ve
çevre sağlığı bakımından gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.”
MADDE 40- 4458 sayılı Kanunun 179 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 179- 1. 178 inci maddenin (a) bendine göre ihaleye çıkarılacak, (c) bendine göre
perakende satılacak eşyanın, ihale ilanının yayımlandığı veya perakende satış kararının alındığı tarihe
kadar, gümrük idaresine başvurularak bir gümrük rejimine tabi tutulması veya gümrük bölgesi dışına
yeniden ihracı istenebilir.
İthali yasak veya kısıtlamaya tabi olması nedeniyle 178 inci maddenin (b) bendine göre yeniden
ihraç amaçlı satış suretiyle tasfiyesi yapılacak eşyanın, ihale ilanının yayımlandığı veya perakende
satış kararının alındığı tarihe kadar gümrük idaresine başvurularak gümrük bölgesi dışına yeniden
ihracı istenebilir.
Ancak, yukarıdaki taleplerin kabulü, söz konusu eşyaya ait varsa cezalar ile ambarlama ve
elleçleme giderleri ve diğer giderler ile eşyanın döviz cinsinden CIF değerinin %1’i oranında bir
tutarın ödenmesine bağlıdır.
2. 177 nci maddenin birinci fıkrasının (c), (d), (ı) ve (m) bentleri ile ikinci fıkrasında belirtilen
eşya için, birinci fıkra hükmü uygulanmaz.”
MADDE 41- 4458 sayılı Kanunun 180 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 180- 1. 177 nci maddenin birinci fıkrasının (b), (e), (f), (g) ve (k) bentlerinde belirtilen
eşyanın satış bedelinden;
a) Hizmet karşılığı alacaklar ve yapılmış masraflar,
b) İthalat vergileri,
c) Satış için yapılmış masraflar,
d) Para cezaları,
e) 16/5/1984 tarihli ve 3007 sayılı Gümrük Mevzuatına Göre Tasfiye Edilecek Eşya Hakkında
Döner Sermaye Kanununun 7 nci maddesi uyarınca ayrılacak işletme geliri,
ayrılarak hak sahiplerine dağıtılır.
Satış bedeli alacakların tamamını karşılamazsa alacaklar oranına göre paylaştırma yapılır.
Bu bedellerin dağıtımından sonra artan para olursa, eşya sahipleri adına emanet hesabına alınır.
Emanete alındığı tarihten itibaren bir yıl içinde alınmayan para Hazineye irat kaydedilir.
2. 177 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve satış suretiyle tasfiye edilen eşya ve taşıtların
satış bedelleri, Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
taşıtlar için taşıtın muhafazası ve satışı için gerekli olan bütün giderler düşüldükten sonra, aynı
Kanunun 16 ncı maddesindeki eşya ve taşıtlarda ise tamamı sahipleri adına emanet hesabına alınır.
Bu tutarlar, eşya ile ilgili dava sonucunda iade kararı verilmesi halinde sahibine ödenir. Müsadere
kararı verilmesi halinde ise birinci fıkra hükümlerine göre yapılan dağıtımdan sonra artan bedel
Hazineye gelir kaydedilir.
3. 177 nci maddenin birinci fıkrasının (a), (c), (d), (h), (ı), (j), (l) ve (m) bentlerinde belirtilen
eşyanın satış bedelinin birinci fıkra hükümlerine göre dağıtımından sonra artan para, doğrudan
Hazineye irat kaydedilir.”
MADDE 42- 4458 sayılı Kanunun 181 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 181- 1. İthalatta gümrük yükümlülüğü;
a) İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi,
b) İthalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali,
için verilecek gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlar.
2. İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylı temsil durumunda,
hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi de yükümlüdür. Dolaylı temsilde, temsilcinin
yükümlülüğü, beyanda kullanılan verilerin yanlış olduğunu bildiği veya mesleği icabı ve mutat olarak
bilmesi gerektiği durumlarla sınırlıdır. 188 inci, 190 ıncı ve 194 üncü maddeler uyarınca doğan
gümrük yükümlülüğü için de bu hüküm uygulanır.
3. Birinci fıkrada belirtilen rejimlerden biri için bulunulan beyanda kullanılan veriler, kanunen
alınması gereken vergilerin tamamen veya kısmen tahsil edilememesine sebep olduğu takdirde,
beyanın yapılabilmesi için bu verileri veren ve bu verilerin yanlış olduğunu bilen veya bilmesi
gereken kişiler de gümrük vergilerinden sorumludur.”
MADDE 43- 4458 sayılı Kanunun 184 üncü maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“1. 183 üncü maddede belirtilen haller dışında;
a) İthalat vergilerine tabi eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulmuş olduğu gümrük
rejiminin uygulanmasından doğan yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi,
b) Eşyanın söz konusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli
yahut sıfır ithalat vergi oranı uygulanmasına ilişkin koşullardan birine uyulmaması hallerinde ve bu
fiillerin geçici depolamanın veya ilgili gümrük rejiminin yanlış uygulanması sonucunu yarattığının
tespit edilmesi,
durumunda ithalat nedeniyle gümrük yükümlülüğü doğar.”
MADDE 44- 4458 sayılı Kanunun 191 inci maddesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki 191/A
maddesi eklenmiştir.
“MADDE 191/A- 16 ncı, 77 nci, 135 inci ve 167 ila 170 inci maddelere uygun olarak eşyanın
mahiyeti veya nihai kullanımı nedeniyle tercihli tarife uygulanmasının ya da ithalat veya ihracat
vergilerinden tamamen veya kısmen muafiyetinin mümkün olduğu durumlarda söz konusu tercihli
tarife veya vergi muafiyeti;
a) İlgili kişinin hileli bir davranış veya ihmalinin olmaması,
b) Tercihli tarife veya muafiyetin uygulanması için gerekli olan diğer şartların yerine
getirildiğinin ilgili kişi tarafından ispat edilmesi,
şartıyla 182 ila 185 inci, 189 uncu veya 190 ıncı maddelere göre gümrük yükümlülüğü doğduğu
hallerde de uygulanır.”
MADDE 45– 4458 sayılı Kanunun 193 üncü maddesinin
birinci ve ikinci fıkralarında yer alan
“doğduğu” ibareleri “başladığı”, ikinci fıkrasında yer alan
“doğduğunu” ibaresi “başladığını”,
“doğduğunun” ibaresi “başladığının” şeklinde ve aynı maddenin
üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“3. Beyan sahibinin hatalı beyanı sonucu hiç alınmadığı veya noksan alındığı tespit edilen
gümrük vergilerine, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarih ile vergilerin kesinleştiği tarih arasındaki
süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre
tespit edilen gecikme zammı oranında faiz uygulanır. Gümrük vergilerinin kesinleşmesinden önce
ödenmek istenmesi durumunda faiz, ödeme tarihine kadar hesaplanarak vergiler ile birlikte tahsil
edilir.”
MADDE 46- 4458 sayılı Kanunun 194 üncü maddesinin
birinci fıkrasının sonuna aşağıdaki
cümle eklenmiş, üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
ve maddeye aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“Ancak, geri ödeme sisteminden yararlanan eşya için bu fıkra uyarınca gümrük yükümlüğü
doğmaz ve bu durumda ödenmiş ithalat vergileri geri verilmez.”
“3. Dâhilde işleme rejimine tabi tutulan serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilişkin ithalat
vergileri, ihracata ilişkin beyannamenin tescili tarihindeki vergi oranı ve diğer vergilendirme
unsurlarına göre hesaplanır. Ancak, izin kapsamında önceden ihracat işleminden sonra ithalat
yapılması durumunda, bu vergi önceden ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihindeki
vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına göre hesaplanarak, önceden ihracata tekabül eden
ithalatın yapılması esnasında ödenir.
4. Birinci fıkra uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü kapsamında ödenmesi gereken ithalat
vergilerinin ihracat beyannamesi konusu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıktığı tarihe kadar
ödenmesi zorunludur. Bu tarihten sonra ödenen ithalat vergileri için ayrıca bu tarih itibarıyla 6183
sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesi hükümlerine göre tespit
edilen gecikme zammı uygulanır.
5. Dâhilde işleme rejimi kapsamında bir ihracat beyannamesine ilişkin fazla ödenen ithalat
vergilerinden aynı izin kapsamında başka bir ihracat beyannamesine ilişkin eksik ödenen ithalat
vergilerine mahsup işlemi yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Mahsup işlemi sonrasında birinci fıkra uyarınca doğan gümrük yükümlüğü kapsamında ödenmesi
gereken ithalat vergilerinin tamamının ödenmiş olması halinde, dördüncü fıkra ve 234 üncü maddenin
beşinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.”
MADDE 47- 4458 sayılı Kanunun 197 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“5. Bu madde hükümlerine göre tebliğ edilen gümrük vergileri; 242 nci maddede belirtilen
sürelerde itirazda bulunulmaması veya süresi içinde idari yargı mercilerine başvurulmaması
hallerinde bu sürelerin bittiği tarihte kesinleşir; dava açılması halinde mahkemece yükümlü aleyhine
verilen kararın gümrük idaresine tebliğ edildiği tarihte tahsil edilebilir hale gelir.”
MADDE 48- 4458 sayılı Kanunun 198 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 198- 1. 69 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yapılan kontrol ve
denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen gümrük vergileri ile işlemleri
daha sonra yapılmak üzere teslim edilen eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin, yükümlüye tebliğ edildiği
tarihten itibaren onbeş gün içinde ödenmesi zorunludur. Ödeme süresinin bitmesinden önce ilgilinin
yazılı istemde bulunması ve teminat alınması şartıyla ödeme süresi otuz gün daha uzatılabilir. Süre
uzatımı beyanname kapsamı eşyanın her bir kalemi için ayrı ayrı da yapılabilir. Uzatılan süre için
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil faizi
alınır.
2. Tebliğ edilen gümrük vergilerine karşı 242 nci madde çerçevesinde gümrük idareleri nezdinde
itiraz edilmesi ödeme süresini keser. Ödeme süresi idarenin ya da yargı mercii kararının tebliğ edildiği
tarihten itibaren yeniden başlar.
3. Yükümlü, vergi tutarının tamamını veya bir kısmını verilen sürenin bitimini beklemeksizin
ödeyebilir.
4. 195 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen durumlar hariç olmak
üzere; eşyanın tercihli tarifesinin karşı ülke idareleri ile idari işbirliği çerçevesinde oluşturulduğu
durumlarda, dolaşım belgesinin karşı ülke idaresince yanlışlıkla onaylandığı tespit edildiğinde,
yükümlü, gümrük mevzuatının gerektirdiği yükümlülüklerin yerine getirilmesinde tüm özeni
gösterdiğini ispat edebildiği takdirde, tercihli tarife uygulanması nedeniyle tahakkuk ettirilmeyen
vergiler sonradan istenmez. Ancak, belgeyi onaylayan idarenin eşyanın tercihli tarife için tayin edilen
şartları yerine getirmediğini bildiği veya bilmesi gerektiği durumlar hariç olmak üzere, doğru
olmadığı tespit edilen belgenin ihracatçı tarafından sunulan yanlış verilere dayanılarak onaylanması
veya tercihli düzenlemenin, yararlanan ülke tarafından doğru olarak uygulandığına dair şüphe
bulunduğu yönünde Resmi Gazetede bir duyuru yayımlanmış olması halinde vergiler yükümlüden
tahsil edilir.”
MADDE 49- 4458 sayılı Kanunun 204 üncü maddesinin
birinci fıkrasının birinci paragrafı
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“202 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen teminat tutarı, teminata konu gümrük vergileri
tutarının kesin olarak tespiti halinde bu miktar, diğer hallerde ise tahakkuk edilen veya edilebilecek
gümrük vergilerinin en yüksek tutarı esas alınarak belirlenir.”
MADDE 50- 4458 sayılı Kanunun 207 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 207- 1. Nakdî teminat dışında, bu Kanuna göre;
a) Tahakkuk ettirilip tahsili gereken gümrük vergileri için verilen teminatın kabulü,
b) Bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulan eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğü doğması
halinde, şartlı muafiyete ilişkin beyannamenin tescili,
tarihinden başlamak üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun
51 inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı tahsil edilir.
2. Bir şartlı muafiyet düzenlemesi kapsamında eşya için indirimli teminattan faydalanılması
durumunda birinci fıkrada belirtilen gecikme zammı, teminatın nakit verilen kısmı dışında kalan
kısım ile teminat verilmeyen kısmın tümü için uygulanır.”
MADDE 51- 4458 sayılı Kanunun 210 uncu maddesinin
sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin hükümler
bu Kanun kapsamında
tatbik edilen para cezaları için de uygulanır.”
MADDE 52- 4458 sayılı Kanunun 221 inci maddesinin
birinci fıkrasında yer alan “Başmüdür,
müdür veya vekilleri” ibaresi “Gümrük idare amirleri” şeklinde,
üçüncü ve dördüncü fıkraları
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; beşinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“İlgililerden tahsil edilecek fazla çalışma ücretlerinin miktarı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar
Bakanlar Kurulunca belirlenir. Fazla çalışma ücreti olarak yatırılan tutarlar, personelin fazla çalışma
süresi, görev yapmış olduğu yer, görevinin önem ve güçlüğü, sınıfı, kadro unvanı gibi hususlar
dikkate alınmak suretiyle belirlenecek usul ve esaslar dâhilinde Müsteşarlık merkez ve taşra teşkilâtı
kadrolarında fiilen çalışan memurlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin
(B) bendine göre çalışan sözleşmeli personele ödenmek üzere Ankara Gümrük Muhasebe Birimi
hesabına aktarılır. Söz konusu ödemeler, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak aylık miktarı
36.500 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek
üzere, Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan tarafından belirlenir. Ödenen fazla çalışma ücretinin net
tutarı, 222 nci maddeye göre yapılması öngörülen ek ödemenin net tutarından mahsup edilir. Yapılan
dağıtımdan sonra yıl sonu itibarıyla hesapta kalan tutar, takip eden ocak ayı sonuna kadar bütçeye
gelir kaydedilir.
Üçüncü fıkrada belirtilen ödemeden aynı esas ve usullere göre kara sınır kapılarında görevli
mülki idare amirleri ile gümrük idarelerinin hizmetini yürüten muhasebe birimi personelinden Maliye
Bakanı ile Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan tarafından belirlenecekler de yararlandırılır. Bu madde
kapsamında yapılan ödemeler 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında
Kanunun 22 nci maddesine göre ödenen fark tazminatı hesabında dikkate alınır.”
MADDE 53- 4458 sayılı Kanunun 223 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 223- Müsteşarlık merkez teşkilatında çalışan personel, başmüdür ve başmüdür
yardımcıları ile yaptığı işin mahiyeti gereği sivil olarak çalışması gerekenler hariç olmak üzere,
Müsteşarlığın diğer tüm kadro ve unvanlarda görev yapan personeli resmi kıyafet giymek zorundadır.
Resmi kıyafetlerin ve bunlara takılacak kokart, isim plaketleri ve diğer işaretlerin şekli ile yaptığı işin
mahiyeti gereği sivil olarak çalışması gereken personel yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 54- 4458 sayılı Kanunun 225 inci maddesinin
birinci fıkrasının sonuna aşağıdaki
cümleler, ikinci fıkrasının birinci paragrafının sonuna aşağıdaki cümle
ve aynı fıkranın sonuna
aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Gerçek kişinin doğrudan temsil yoluyla iş takibi, geçerli vekaletnameye istinaden ticari miktar
ve mahiyet arz etmeyen eşyanın ve özel kullanıma mahsus taşıt araçlarının gümrük işlemleri ile ilgili
olarak mümkündür. Posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığı kapsamında gelen ya da gönderilen, miktarı
ve değeri Bakanlar Kurulunca belirlenecek eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutulması faaliyetlerinin takip edilip sonuçlandırılmasında, posta idaresi ya da hızlı kargo
taşımacılığı yapan şirketler dolaylı temsilci olarak yetkili kılınabilir.”
“Özel hukuk tüzel kişilerinin doğrudan temsil yoluyla gümrük idarelerinde iş takibi yapacak
personeli için 227 nci maddenin birinci fıkrasının (g) ve (h) dışındaki bentlerinde sayılan şartlar
aranır.”
“Doğrudan veya dolaylı temsilcilerin bu Kanunda öngörülen faaliyetlerini yapmalarına engel
hastalığının bulunmaması gerekir. Tereddüt edilmesi halinde, Müsteşarlık tarafından tam teşekküllü
resmi sağlık kurumlarından sağlık raporu talep edilebilir.”
MADDE 55- 4458 sayılı Kanunun 226 ncı maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“3. Stajyerler, gümrük idarelerinde iş takibi yapamaz.
4. Gümrük müşavir yardımcılarının ve stajyerlerin fiil ve hareketlerinden doğacak mali
sorumluluk, yanında çalıştıkları gümrük müşavirine aittir.”
MADDE 56- 4458 sayılı Kanunun 229 uncu maddesinin
ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“2. Gümrük müşavirliğinin bir özel hukuk tüzel kişiliği oluşturularak yürütülmesi halinde,
gümrük müşavirlerinin kuracağı tüzel kişiliklere gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilirler.
Ancak, gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı birden fazla tüzel kişiliğe ortak olamaz.
Gümrük müşavirliğinin bir tüzel kişilik olması halinde, gümrük beyannamesi veya beyanname kabul
edilen diğer belgeler üzerine imzasını atmış olanların vergi kaybına neden olan durumu bildiği veya
bilmesi gerektiği hallerde, bunlar gümrük idaresine karşı bağlı bulundukları tüzel kişilikle birlikte
müteselsilen sorumlu olurlar. Bu hallerde, ilgili gümrük müşavirinin kişisel cezai sorumluluğu saklı
kalmak kaydıyla, işlemi yapan kişi ile birlikte tüzel kişilik de gümrük idaresince alınan vergiler ve
verilen para cezaları yönünden müteselsilen sorumludur.”
MADDE 57- 4458 sayılı Kanunun 231 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 231- Bu Kanun hükümlerinin uygulanması bağlamında, Kaçakçılıkla Mücadele
Kanununda yer alan suç ve kabahatlere ilişkin hükümler saklıdır.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda suç veya kasten işlenen kabahat olarak tanımlanan fiillerin
ancak taksirle işlenmeleri halinde, bu Kanun hükümlerine göre idari para cezası verilebilir.
MADDE 58- 4458 sayılı Kanunun 232 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 232- 1. Bu Kısmın İkinci Bölüm hükümlerine göre gümrük vergileri ile birlikte
alınması gereken para cezaları bu vergiler ile aynı zamanda karara bağlanarak tebliğ edilir ve aynı
zamanda ödenir.
2. Bu Kanun uyarınca idari yaptırım kararları gümrük idarelerinin amirleri veya yardımcıları
tarafından verilir.”
MADDE 59- 4458 sayılı Kanunun 233 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 233- 1. Bu Kanuna göre tahsil edilen idari para cezalarının yüzde onbeşi nispetinde
bir tutar, varsa muayene ve tahlilden önce cezayı gerektiren durumun ortaya çıkarılmasını sağlayacak
muhbirlere Müsteşarlık bütçesinin ilgili tertibinden ödenir.”
MADDE 60- 4458 sayılı Kanunun 234 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 234- 1. Serbest dolaşıma giriş rejimi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat
rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden
sonra kontrol sonucunda;
a) 15 inci maddede belirtilen Gümrük Tarifesini oluşturan unsurlarda veya vergilendirmeye esas
olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan gümrük vergisi
ile muayene sonuçlarına göre alınması gereken gümrük vergisi arasındaki fark %5’i aştığı takdirde,
gümrük vergisinden ayrı olarak bu farkın üç katı para cezası alınır.
b) Kıymeti üzerinden gümrük vergisine tabi eşyanın beyan edilen kıymeti, 23 ila 31 inci
maddelerde yer alan hükümler çerçevesinde belirlenen kıymete göre noksan bulunduğu takdirde, bu
noksanlığa ait gümrük vergisinden başka vergi farkının üç katı para cezası alınır.
c) Satış birimine göre miktar itibarıyla%5’i geçmeyen bir fark ile maddi hesap hatasından doğan
noksan kıymet beyanlarında, bu farklara ait gümrük vergisinden başka vergi farkının yarısı tutarında
para cezası alınır.
2. Dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ve tam muafiyetli geçici ithalat
rejimi hükümlerine tabi eşyaya ilişkin olarak yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden
sonra kontrol sonucunda; birinci fıkrada belirtilen farklılıkların tespiti durumunda aynı fıkrada
öngörülen cezaların yarısı kadar para cezası alınır.
3. Yukarıda belirtilen aykırılıkların gümrük idaresince tespit edilmesinden önce beyan sahibince
bildirilmesi durumunda söz konusu cezalar yüzde onbeş nisbetinde uygulanır.
4. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri için yukarıda belirtilen cezalara ilişkin hükümler
uygulanmaz. Bu gibi hallerde, 241 inci maddenin birinci fıkra hükmüne göre işlem yapılır.
5. 194 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca doğan gümrük yükümlülüğü kapsamında
ödenmesi gereken ithalat vergilerinin anılan maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen tarihe kadar
hiç ödenmemiş veya eksik ödenmiş olduğunun gümrük idarelerince yapılan kontrol sonucunda tespit
edildiği durumda, ödenmesi gereken ithalat vergilerinin söz konusu dördüncü fıkrada belirtilen faizi
ile birlikte tahsilinin yanı sıra, yükümlüsü hakkında bu vergilerin dörtte biri tutarında para cezasına
hükmedilir. Bu fıkrada belirtilen hiç ödenmeyen veya eksik ödenen ithalat vergilerinin yükümlüsünce
gümrük idaresinin tespitinden önce bildirilmesi durumunda bu cezaya hükmedilmez. 194 üncü
maddenin dördüncü fıkrası uyarınca işlem yapmakla yetinilir.
6. Bir ila üçüncü fıkralara göre verilen cezalar 241 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen
miktardan az olamaz.”
MADDE 61– 4458 sayılı Kanunun 237 nci maddesinin
birinci ve üçüncü fıkralarında yer alan
“42 ila 45 inci madde” ibareleri “35/A ila 35/C madde” olarak; dördüncü
fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş; dördüncü fıkradan sonra gelmek ve mevcut beşinci fıkra
teselsül ettirilmek suretiyle
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“4. Dökme gelen eşyada yüzde üçü aşmayacak şekilde eşya cinsi itibarıyla Bakanlar Kurulu
kararı ile belirlenecek oranlardaki eksiklik ve fazlalıklar için takibat yapılmaz. Doğalgaz ürünleri
için bu oran yüzde altıyı aşmayacak şekilde uygulanır.”
“5. Eşya miktarının gümrük idaresince tespit edilmediği ve rejim beyanının belgelerinde kayıtlı
miktarlara göre yapıldığı durumlarda, tespit edilen miktar farklılıkları özet beyan eksiklik veya
fazlalığı olarak değerlendirilir. Yapılan özet beyan eksiklik veya fazlalık takibatı sonucunda miktar
farklılığı nedeniyle cezayı gerektirir bir durum ortaya çıkması halinde, 234 üncü madde hükümleri
uygulanmayarak sadece bu madde hükümlerine göre işlem yapılır.”
MADDE 62- 4458 sayılı Kanunun 238 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 238- 1. 241 inci maddenin üçüncü fıkrasının (h), (l) ve (m) bentleri, dördüncü
fıkrasının (g) ve (h) bentleri ile beşinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen durumlar hariç, dâhilde
işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi ile geçici ithalat rejimine ilişkin hükümlerin
ihlali halinde eşyanın gümrük vergileri tutarının iki katı, tam muafiyet suretiyle geçici olarak ithal
edilen özel kullanıma mahsus taşıtlar için gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası
alınır. Bu cezanın ödeme süresi içinde eşyanın gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma
tabi tutulmaması halinde eşyanın gümrük vergileri tutarında para cezası tahsil edilir.
2. Birinci fıkraya göre verilen cezalar 241 inci maddenin altıncı fıkrasında belirtilen miktardan
az olamaz.
3. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri hakkında bu maddenin para cezasına ilişkin
hükümleri ile 241 inci maddenin üçüncü fıkrasının (h), (l) ve (m) bentleri, dördüncü fıkrasının (g) ve
(h) bentleri ile beşinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanmaz. Bu durumda, 241 inci maddenin
birinci fıkra hükmü uygulanır.”
MADDE 63- 4458 sayılı Kanunun 241 inci maddesinin
birinci fıkrası ile üçüncü fıkrasının (h),
(j) ve (l) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve üçüncü fıkraya
aşağıdaki bent eklenmiş; dördüncü
fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu fıkraya aşağıdaki
bentler eklenmiş, beşinci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; altıncı fıkrasına aşağıdaki
bent eklenmiştir.
“1. Bu Kanunda ayrı bir ceza tayin edilmiş haller saklı kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda
tanınan yetkilere dayanılarak çıkarılan ikincil düzenlemelerle getirilen hükümlere aykırı hareket
edenlere söz konusu düzenlemelerde açıkça öngörülmüş olması kaydıyla altmış TL usulsüzlük cezası
uygulanır.”
“h) Dâhilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında Türkiye Gümrük
Bölgesine getirilen eşyanın izin verilen süresinin bitimini takiben bir ay içerisinde rejimin gerektirdiği
işlemlerinin bitirilmesi, yeniden ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulması,”
“j) Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ihraç eşyasının yapılan
beyan ve eki belgelere göre miktar veya cinsinde %10’dan fazla farklılık çıkması,”
“l) Geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın verilen sürenin
bitimini takiben bir ay içerisinde yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulması,
m) Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın gümrük idaresine bilgi verilmeden,
ancak süresi içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesinin dışına çıkarıldığının kabul edilebilir belgelerle
kanıtlanması.”
“c) 45 inci maddenin birinci fıkra hükümlerine aykırı olarak taşıtlardan eşya boşaltılması, özet
beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari ve resmi belgelerde kayıtlı eşyanın cinsinin yanlış
beyan edilmesi veya kapların türleri ile üzerlerinde kayıtlı numara ve işaretlerin özet beyan kayıtlarına
uygun olmaması,”
“g) Geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın verilen sürenin
bitimini takiben iki ayı aşmayan sürede yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işlem
veya kullanıma tabi tutulması,
h) Dâhilde işleme rejimi ve gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında Türkiye Gümrük
Bölgesine getirilen eşyanın izin verilen süresinin bitimini takiben iki ayı aşmayan süre içerisinde
rejimin gerektirdiği işlemlerinin bitirilmesi, yeniden ihracı veya gümrükçe onaylanmış bir işlem veya
kullanıma tabi tutulması,
ı) 11 inci madde hükmüne göre kendilerinden yazılı olarak bilgi ve belge istenilmesine rağmen
bilgi ve belgelerin ibraz edilmemesi.”
“5. Usulsüzlük cezası aşağıdaki hallerde birinci fıkrada belirtilen miktarın altı katı olarak
uygulanır:
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde karayoluyla transit eşya taşıyan taşıt araçlarının 91 inci maddeye
göre verilen süreleri yetmişiki saate kadar aşması,
b) Geçici ithalat rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen taşıtlara verilen sürenin
bitimini takiben üç ayı aşmayan sürede yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış bir işlem
veya kullanıma tabi tutulması.”
“d) 13 üncü maddede belirtilen belgelerin beş yıl süreyle saklanmaması.”
MADDE 64- 4458 sayılı Kanunun 242 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 242- 1. Yükümlüler kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri, cezalar ve idari
kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı
makama verecekleri bir dilekçe ile itiraz edebilir.
2. İdareye intikal eden itirazlar otuz gün içinde karara bağlanarak ilgili kişiye tebliğ edilir.
3. İtiraz dilekçelerinin süresi içinde yanlış makama verilmesi halinde, itiraz süresinde yapılmış
sayılır ve idarece yetkili makama ulaştırılır.
4. İtirazın reddi kararlarına karşı işlemin yapıldığı yerdeki idari yargı mercilerine başvurulabilir.”
MADDE 65- 4458 sayılı Kanunun Geçici 6 ncı maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir.
“10. GümrükMüşavir Derneklerince, gümrük müşavirlerinin yapacakları iş ve işlemler karşılığı
alacakları asgari ücretleri gösteren ve takvim yılı bazında belirlenen Asgari Ücret Tarifesi,
Müsteşarlıkça uygun görülerek onaylanmak suretiyle uygulamaya konulur.”
MADDE 66- 4458 sayılı Kanunun;
1) 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “başkasının adına” ibaresinden
sonra gelmek üzere “ve hesabına” ibaresi,
2) 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının sonuna “Bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen
hallerde bağlayıcı menşe bilgisinin geçerliliğini kaybetme tarihi, söz konusu değişikliklerin Resmi
Gazetede yayımı tarihidir.” paragrafı,
3) 12 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “gümrük idareleri” ibarelerinden sonra gelmek
üzere “ve diğer yetkili kurumlar” ibaresi,
4) 19 uncu maddesinde yer alan “eylemin o ülkede” ibaresinden sonra gelmek üzere “bu amaçla
donatılmış işletmelerde” ibaresi,
5) 25 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “ihraç edilen” ibaresinden sonra
gelmek üzere “aynı” ibaresi,
6) 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin başına “1994” ibaresi,
7) 28 inci maddesinin (b) bendinde yer alan “ithal eşyası için” ibaresinden sonra gelmek üzere
“ithalattan sonra” ibaresi,
8) 46 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Müsteşarlık 2 nci fıkrada” ibaresinden sonra
gelmek üzere “ve 48 inci maddenin ikinci fıkrasında” ibaresi,
9) 48 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci paragrafında yer alan “geçici depolanan eşya için”
ibaresinden sonra gelmek üzere “183 üncü veya 184 üncü madde hükümlerine göre” ibaresi,
10) 66 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “elleçleme” ibaresinden sonra gelmek üzere
“ile numunelerin ambalajlanmasına ve gönderilmesine ilişkin” ibaresi,
11) 107 nci maddesinin başına “Tarım politikası kapsamı eşya dâhil,” ibaresi,
12) 109 uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “Eşdeğer eşya
kullanımına” ibaresinden sonra gelmek üzere “kolaylaştırma,” ibaresi,
13) 119 uncu maddesinin (d) bendinin başına “111 inci maddenin üçüncü fıkrası,” ibaresi,
14) 123 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “durumların listesi” ibaresinden sonra gelmek
üzere “ile bu rejim konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimi dışında gümrükçe onaylanmış bir
işlem ve kullanıma tabi tutulabileceği istisnai durumlar ve özel şartlar” ibaresi,
15) 125 inci maddesinde yer alan “süreler” ibaresinden sonra gelmek üzere “, rejimin ibrası”
ibaresi,
16) 168 inci maddesinde yer alan “Türkiye Gümrük Bölgesinden” ibarelerinden sonra gelmek
üzere “veya Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir
noktasından” ibaresi,
17) 176 ncı maddesinin ikinci fıkrasının birinci paragrafında yer alan “taşıtlara” ibaresinden
sonra gelmek üzere “ve kaçakçılıkla mücadele eden birimlerin kaçakçılıkla mücadele amacıyla
kullandıkları deniz taşıtlarına” ibaresi,
18) 202 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “gümrük vergilerinin” ibaresinden sonra
gelmek üzere “ve diğer amme alacaklarının” ibaresi ile “bu teminat” ibaresinden sonra gelmek üzere
“söz konusu vergiler tutarının % 20 fazlasıyla” ibaresi,
19) 236 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “halinde” ibaresinden sonra gelmek üzere
“184 üncü veya 189 uncu madde hükümleri uyarınca” ibaresi,
eklenmiştir.
MADDE 67- 4458 sayılı Kanunun;
1) 3 üncü maddesinin (4) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan “kanuni ikametgâhı” ibaresi
“yerleşim yeri”, (11) numaralı bendinde yer alan “yükümlülüklerini” ibaresi “yükümlülüğünü”,
2) 4 üncü maddesinde yer alan “yükümlüdürler” ibaresi “sorumludurlar”,
3) 7 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “hallerde” ibaresi “hallerin
bir arada bulunması durumunda”, ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Kararda öngörülen” ibaresi
“Karara esas teşkil eden”,
4) 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “fıkrasında” ibaresi “bendinde”,
5) 15 inci maddesinin; birinci fıkrasında yer alan “doğduğu” ibaresi “başladığı”, üçüncü
fıkrasının (c) bendinde yer alan “işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde
alınan ithalat vergilerini” ibaresi “tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen bazı ürünlere
uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerini”, altıncı fıkrasının (a) bendinde
yer alan “bir alt pozisyonunun” ibaresi “alt açılımlarının” ve aynı fıkranın (b) bendinde yer alan
“pozisyonunun” ibaresi “açılımlarının”,
6) 18 inci maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “söz konusu” ibaresi herhangi bir”,
7) 22 nci maddesinde yer alan “Bu Kanunun 15 inci maddesinde” ibaresi “15 inci maddede”,
8) 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) alt bendinin birinci tiresinde yer alan “kanunları,
tüzükleri” ibaresi “mevzuatı”, üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan “satıcı veya satıcı yararına”
ibaresi “satıcıya veya satıcı yararına”,
9) 26 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinde yer alan “edilmek üzere satılmış” ibaresi
“edilen”,
10) 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (iv) alt bendinde yer alan “ithal ülkesi”
ibaresi “Türkiye”; aynı fıkranın (e) bendi “e) 28 inci maddenin (a) bendi hükmü saklı kalmak üzere,
ithal eşyası için Türkiye’deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri ile
eşyanın giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme ve elleçleme
giderleri”,
11) 30 uncu maddesinde yer alan “doğduğu” ibaresi “başladığı”,
12) 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde ve 241 inci maddesinin üçüncü fıkrasının
(c) bendinde yer alan “gidişlerinden en az üç saat önce sahip veya acentası” ibareleri “gidişlerinde
yönetmelikle belirlenecek süreler içerisinde donatan veya işleten veya acentası”,
13) Üçüncü Kısım İkinci Bölüm başlığı “Özet Beyan ve Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine
Girmesi”,
14) Üçüncü Kısım Dördüncü Bölüm başlığı “Gümrüğe Sunulan Eşyanın Boşaltılması”,
15) 54 üncü maddesinde yer alan “7.1.1932 tarihli ve 1918 sayılı KaçakçılığınMen ve Takibine
Dair Kanun” ibaresi “Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu”,
16) 65 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “gümrük müfettişleri, gümrük müfettiş
yardımcıları, gümrük kontrolörleri” ibaresi ile geçici 6 ncı maddesinin dokuzuncu bendinde yer alan
“gümrük müfettişleri, müfettiş yardımcıları, kontrolörler” ibaresi “gümrük müfettişleri, gümrük
müfettiş yardımcıları, kontrolörler, stajyer kontrolörler”; 230 uncu maddesinde yer alan “gümrük
müfettişi, gümrük müfettiş yardımcısı, kontrolör,” ibaresi “gümrük müfettişi, gümrük müfettiş
yardımcısı, kontrolör, stajyer kontrolör ve”,
17) 69 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “yükümlülüğü” ibaresi “gümrük
yükümlülüğü”,
18) 70 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “serbest dolaşıma giriş rejimine” ibaresi
“gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayin edilmesine”,
19) 76 ncı maddesinde yer alan “konşimento” ibaresi “taşıma belgesi”,
20) 77 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Özel amaca yönelik” ibaresi “Nihai”,
21) 79 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Rejim” ibaresi “Şartlı muafiyet
düzenlemesi” ve aynı fıkrada yer alan “Düzenlemelerinin” ibaresi “rejimlerinin”,
22) 86 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Transit rejimi hak sahibi olan kişiler;” ibaresi
“Asıl sorumlu,”; birinci ve ikinci fıkralarında yer alan “varış yeri gümrük idaresine” ibareleri “varış
gümrük idaresine”; ikinci fıkrasında yer alan “1 inci fıkrada belirtilen kişilerin” ibaresi “Asıl
sorumlunun birinci fıkrada belirtilen”,
23) 88 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “varış veya çıkış gümrük idaresine” ibaresi
“varış gümrük idaresine”; ikinci fıkrasında yer alan “Gümrük vergileri teminata bağlanmak suretiyle
bu rejim kapsamında” ibaresi “Transit rejimi kapsamında”; “rejim hak sahibi” ibaresi “asıl sorumlu”,
24) 93 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “ihraç eşyasının” ibaresi “serbest
dolaşımda bulunan eşyanın”,
25) 97 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “doğrudan” ibaresi “münhasıran”,
26) 100 üncü maddesinin (a) bendinde yer alan “gümrük antrepo tesislerine” ibaresi “antrepoya”,
(b) bendinde yer alan “gümrük antrepo tesislerinde” ibaresi “gümrük antreposunda”,
27) 107 nci maddesinde yer alan “ihraç eşyasının” ibaresi “serbest dolaşımda bulunan eşyanın”,
28) 115 inci maddesinde “a)”, “b)”, “c)”, “d)” ve “e)” olarak yer alan fıkra işaretleri sırasıyla “1.”
, “2.”, “3.”, “4.” ve “5.” ve aynı maddenin mevcut (d) fıkrasında yer alan “özel amaca yönelik nihai”
ibaresi “amaca yönelik özel”,
29) 119 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “115 inci maddenin (a) bendinin
ikinci alt bendi ile (c) bendi” ibaresi “115 inci maddenin birinci fıkrasının ikinci bendi ile üçüncü
fıkrası”, 121 inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “115 inci maddenin (b) fıkrası” ibaresi
“115 inci maddenin ikinci fıkrası”, aynı maddenin beşinci fıkrasında yer alan “115 inci maddenin (a)
bendinin birinci alt bendi” ibaresi “115 inci maddenin birinci fıkrasının birinci bendi”,
30) 153 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “denetimine” ibaresi “gözetimine” ve ikinci
fıkrasında yer alan “muayenesine tabi tutulur” ibaresi “idaresi tarafından kontrol edilir”,
31) 158 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “160 ıncı” ibaresi “157 nci”,
32) 159 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “belgeler” ibaresi “kayıtlar”,
33) 165 inci maddesinin birinci cümlesinde yer alan “yeniden ihracat veya imha,” ibaresi
“eşyanın imhası”,
34) 168 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci paragrafında yer alan “nihai” ibaresi “özel
amaçlı”, ikinci fıkrasında yer alan “(b) fıkrasına” ibaresi “(b) bendine”,
35) 171 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “(a) fıkrasında” ibaresi “(a)
bendinde”,
36) 183 üncü maddesinin ikinci fıkrasında ve 190 ıncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde
yer alan “doğar” ibareleri “başlar”,
37) 184 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde ve 187 nci maddesinde yer alan “özel
amaçlı” ibareleri “nihai”,
38) 197 nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “suçun zamanaşımının daha uzun
bulunması halinde” ibaresi “zaman aşımı daha uzun bulunan bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış
olmak kaydıyla”,
39) 217 nci maddesinde yer alan “on gün” ibaresi “onbeş gün”,
40) Onuncu Kısım Birinci Bölüm başlığı “İşletmelerin Yükümlülükleri”,
41) 241 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde yer alan “42 nci maddeye” ibaresi “35/A
maddesine”,
42) 4 üncü ve 166 ncı maddelerinde yer alan “denetimlere” ibareleri “kontrollere”; 34 üncü
maddesinin üçüncü fıkrası, 106 ncı maddesinin ikinci fıkrası ve 151 inci maddesinde yer alan
“denetimi” ibareleri “kontrolü”; 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “denetime” ibaresi
“kontrole”; 37 nci maddesinin üçüncü fıkrası, 38 inci maddesinin dördüncü fıkrası ve 54 üncü
maddesinde yer alan “denetimine” ibareleri “kontrolüne”; 50 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan
“denetimindeki” ibaresi “gözetimindeki”; 151 inci maddesinde yer alan “denetiminden” ibaresi
“kontrolünden”; 173 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “denetimine” ibaresi “kontrolüne”,
üçüncü fıkrasında yer alan “denetlemesine” ibaresi “kontrolüne”, dördüncü fıkrasında yer alan
“denetlemelerinin” ibaresi “kontrolünün”; 218 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “denetim”
ibaresi “kontrol” ve 219 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “denetimleri” ibaresi
“kontrolleri”,
43) Çeşitli maddelerinde yer alan “gümrük başmüdürlüğü” ibareleri “gümrük ve muhafaza
başmüdürlüğü”, “gümrük başmüdürlüğüne” ibareleri “gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne”,
olarak değiştirilmiştir.
MADDE 68- A) 4458 sayılı Kanunun;
1) 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “245 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere”
ibaresi,
2) 8 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci paragrafı,
3) 42 ila 44 üncü maddeleri ile 45 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci paragrafı,
4) 59 uncu maddenin ikinci fıkrası,
5) 94 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “özel” ibaresi,
6) 100 üncü maddesinde yer alan “Gümrük antrepo rejimine tabi tutulmamakla birlikte,” ibaresi,
7) 121 inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “yeniden” ibaresi,
8) 152 nci maddesinin (a) bendinde yer alan “ve kambiyo mevzuatının” ibaresi,
9) 186 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan;
“Gümrük idarelerinin izninden kaynaklanmayan hallerde, eşyanın telef olması veya kaybı,
idarenin taraf olduğu mahkeme kararı ile kanıtlanır.
Ancak;
a) Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar, hazırlık tahkikatı üzerine Cumhuriyet Savcılığınca verilen
belge ile,
b) Hasar, telef veya kayıp herkesçe bilinen ve duyulan başka olaylar yüzünden olmuşsa o yerin
en büyük mülki idare amiri tarafından verilecek belge ile,
Kanıtlanır.” cümleleri,
10) 188 inci maddesinin üçüncü fıkrası,
11) 190 ıncı maddesinin üçüncü fıkrası,
12) 191 inci maddesinde yer alan “sıkı bir şekilde” ibaresi,
13) 236 ncı maddesinin üçüncü fıkrası,
14) 240 ıncı maddesi,
15) 244 üncü maddesi,
16) 245 inci maddesi,
B) 2/7/1993 tarihli ve 485 sayılı GümrükMüsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin ek 3 üncü maddesi,
C) 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 8 inci maddesinin
dördüncü fıkrası,
yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 69- 16/5/1984 tarihli ve 3007 sayılı Gümrük
Mevzuatına Göre Tasfiye Edilecek Eşya
Hakkında Döner Sermaye Kanununun 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 7- Döner sermaye işletmelerince tasfiye suretiyle elden çıkarılacak eşya, yönetmelikte
belirlenen hükümlere uygun olarak ilgili idarelerden belgeleri ile teslim alınır. Bu suretle teslim alınan
eşyanın satışından doğan hasılat döner sermaye işletmesinin geliri olarak kaydedilir.”
MADDE 70- 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun Ek 3 üncü maddesinin;
1) Yedinci fıkrası; “Kaçak petrolden teknik düzenlemelere uygun olmayanlar, Kurum tarafından
belirlenen usul ve esaslara göre ilgili il özel idaresi tarafından tasfiye edilir.” şeklinde,
2) Onüçüncü fıkrasındaki “4926” ibaresi “5607” şeklinde,
3) Ondördüncü fıkrasındaki “, Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünce,”
ibaresi “ve” şeklinde,
değiştirilmiştir.
MADDE 71- 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun;
1) 3 üncü maddesinin 18 inci fıkrasında yer alan “suçlar ile onuncu fıkrada tanımlanan kabahat
fiilleri” ibaresi “fiiller” şeklinde,
2) 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “suçunun” ibaresi “fiilinin” şeklinde,
3) Geçici 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “1/1/2009” ibaresi “1/1/2012” şeklinde,
değiştirilmiştir.
MADDE 72- Bu Kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 73- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
| GENEL GEREKÇE |
Avrupa Birliği-Türkiye Ortaklık Konseyinin 6Mart 1995 tarihli toplantısında
kabul edilen 1/95
sayılı Ortaklık Konseyi Kararı (Gümrük Birliği Kararı) ile Türkiye ile
Avrupa Birliği arasında gümrük
birliği tesis edilmiştir.
Taraflar arasında sağlanan gümrük birliğinin esaslarını
içeren ve Gümrük Birliği’nin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren Türkiye’nin, AB’nin gümrük işlemleriyle
ilgili temel mevzuatını benimsemesini
öngören bu Kararın 26 ncı maddesi hükmü gereği; bu Kararın yürürlüğe
girdiği tarihte
Topluluk Gümrük Kodunu Oluşturan (EEC) 2913/92 sayılı ve 12 Ekim 1992
tarihli Konsey Tüzüğü
ile bu Tüzüğün uygulama hükümlerini belirleyen (EEC) 2454/93 sayılı ve 2
Temmuz 1993 tarihli
Komisyon Yönetmeliği hükümleri esas alınarak hazırlanan 27/10/1999 tarihli
ve 4458 sayılı Gümrük
Kanunu 4/11/1999 tarihli ve 23866 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 5/2/2000
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Avrupa Birliği normlarına uygun 4458 sayılı Gümrük
Kanunu; gümrük formalitelerinin asgariye
indirilmesi, zaman kayıpları ve gereksiz harcamaların önüne geçilerek dış
ticaret işlem maliyetlerinin
düşürülmesi ve özelikle ihracata dayalı sanayi için girdi niteliğindeki
malların ekonomiye zamanında
kazandırılması açısından çağdaş nitelikli hükümler ihtiva etmektedir.
Ancak, 4458 sayılı Gümrük Kanununun temelini teşkil eden
Topluluk Gümrük Kodunun bazı
maddelerinin zaman içerisinde değişikliğe uğramış olması nedeniyle,
Avrupa Birliği mevzuatına
uyum yükümlülüklerimiz kapsamında 4458 sayılı Gümrük Kanununun,
Topluluk Gümrük Kodunda
2700/2000 sayılı Konsey Tüzüğü ile yapılan değişikliklere paralel
olarak bazı maddelerin değiştirilmesi,
bazı maddelere de ilaveler yapılması gereği hasıl olmuş ve bu doğrultuda
hazırlanan Kanun
Tasarısı 12/5/2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gönderilmiştir.
Söz konusu Tasarı yasalaşmayı beklerken, yürürlükte
olan Topluluk Gümrük Kodunu tesis eden
2913/92 sayılı Konsey Tüzüğünde, 4Mayıs 2005 tarihli ve L117 sayılı
Topluluk Resmi Gazetesinde
yayımlanarak yürürlüğe giren 13 Nisan 2005 tarihli ve 648/2005 sayılı AB
Konsey ve Parlamentosu
Tüzüğü ile birtakım değişiklikler yapılmış ve bu değişikliklere uyum
amacıyla Kanun Tasarısı
Taslağı hazırlanmıştır.
Söz konusu Tasarı yasalaşmadan ve Tasarı Taslağı Başbakanlığa
sevk edilemeden yasama döneminin
sona ermesi nedeniyle bu defa Tasarı ve Taslak birleştirilerek 4458 sayılı
Kanunun ulusal
düzenlemelerimizi ihtiva eden maddelerinin uygulaması sırasında yaşanan
sorunların çözüme kavuşturulması,
özellikle para cezası uygulanmasına ilişkin hükümlerde tereddüt
yaratmayacak ifadelerle
daha açıklayıcı bir düzenlemeye gidilmesi hususları da göz önünde
bulundurularak yeni bir Tasarı
hazırlanmıştır.
Topluluk Gümrük Koduna uyumlu olarak hazırlanan ancak
zamanla bazı maddeleri uyumsuz
hale gelen Gümrük Kanununun, Tasarı ile hem müktesebata uyumu sağlanacak
hem de ulusal menfaatlerimiz
gözetilmek suretiyle dış ticaret erbabının iş ve işlemlerini kolaylaştırmaya
yönelik uygulamaların
yasal zemini oluşturulacaktır.
Tasarı ile, temel olarak, Kanunda geçen bazı deyimlerin tanımlarında,
transit rejiminde,
ekonomik etkili gümrük rejimlerinde, gümrük yükümlülüğünün doğması
ve başlaması, gümrük vergisi
ve para cezalarının tebliği, itiraz süreleri ile gümrük vergilerinin
kesinleşme tarihleri ve para
cezaları konularında değişiklik yapılmıştır.
AB mevzuatına uyum amacıyla, kanun metninde geçen/geçecek
olan “gümrük yükümlülüğü” ve
“asıl sorumlu” ifadeleri tanımlanmış, “serbest dolaşımda bulunan eşya”,
“ithalat ve ihracat vergileri”
gibi bazı tanımlar ise eksiklik ve ifade bozuklukları nedeniyle yeniden tanımlanmıştır.
E-devlet uygulamasına geçiş ile birlikte büyük önem taşıyacağı
düşünülen ve AB mevzuatı hükmü
paralelinde 60 ıncı maddede yapılan düzenleme ile bürokratik işlem ve kırtasiyeciliğin
ortadan
kaldırılması amaçlanmaktadır. Yapılan bu düzenlemeye göre; veri işleme
tekniği kullanıldığında
(elektronik ortamda beyanname verildiğinde), gümrük idaresi istediğinde
ibraz edilmek üzere saklanması
kaydıyla normalde beyannameye eklenmesi gereken belgelerin beyannameye
eklenmemesine
imkan tanınmaktadır.
1/1/2010 tarihi itibarıyla Topluluk mevzuatına uygun olarak
ekonomik etkili gümrük rejimlerinin
kullanım izni konusunda gümrük idareleri yetkili kılınmıştır. Bu hükmün
yürürlük tarihinin
ileri atılması ile özellikle dahilde işleme rejimi konusunda halihazırda Dış
Ticaret Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı
ve İhracatçı Birliklerince yürütülen işlemlerden izin, uygulama ve taahhüt
hesabı kapatılması
işlemleri konusunda tam yetkili kılınacak gümrük idarelerinin ihtiyaç
duyacağı alt yapı ve
personel ihtiyacının karşılanması amaçlanmıştır.
AB mevzuatı paralelinde yapılan ilave ile, şartlı muafiyet düzenlemelerine
(örneğin dahilde
işleme rejimine) tabi tutulan eşyadan elde edilen eşyanın da aynı rejim hükümlerine
tabi tutulması
yönünde düzenlemeye gidilerek uygulamaya açıklık kazandırılmıştır.
AB ortak transit uygulamalarına paralel olarak; transit
rejiminde bireysel teminat ve kapsamlı
teminat uygulamaları ile güvenilirlik standartlarına sahip olan kişilere
indirilmiş tutarda kapsamlı
teminat veya teminattan vazgeçme izni verilmek suretiyle transit rejimine de
maliyet azaltıcı basitleştirilmiş
uygulamalar getirilmiştir.
Gümrük Müsteşarlığınca antrepo açılması izni
verilmesi sırasında, “antrepo işletilmediği ya da
mevcut antrepoların yeterli olmaması” koşulunun aranması hükmü kaldırılmış,
antrepo izninin geçici
ya da sürekli olarak geri alınmasına ilişkin usul ve esasların yönetmelikle
belirlenmesi yönünde
düzenlemeye gidilmiş; ayrıca özel antrepo statüsü verilen Gümrüksüz Satış
Mağazaları ile ilgili
düzenlemelerin yönetmelikle yapılacağına ilişkin hüküm getirilmiştir.
Gümrük antrepolarının atıl kullanımının önüne geçilmesi
ve sağlanacak ekonomik faydanın azami
kılınması amacıyla gümrük antreposu rejimine tabi olmamakla birlikte,
antrepoya konulan serbest
dolaşımdaki eşyaya uygulanacak hükümlere açıklık getirilmiştir.
AB mevzuatına uygun olarak dahilde işleme rejimi “geri ödeme
sistemi”nin kullanılamayacağı
haller yeniden düzenlenmek suretiyle madde metnine açıklık kazandırılmıştır.
AB mevzuatına uygun olarak hariçte işleme rejiminde,
standart değişim sistemine ancak
maddede sayılan koşulların yerine getirildiğinin kanıtlanması halinde izin
verilmesi hususu açıklığa
kavuşturulmuştur.
Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet
komutanlıkları, Milli İstihbarat
Teşkilatı Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Jandarma Genel
Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı
ve Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ile ilgili
olarak kendileri tarafından
ya da bu kurumlar tarafından verilecek siparişlerle ilgili olarak diğer kişi
ve kurumlarca ithal
edilecek eşya için, anılan kurumların faaliyet sahaları ve rekabet bozucu
bir etki yaratmayacağı
düşünülerek muafiyet öngörülmüştür.
AB mevzuatına genel hatları ile uyumlu olan Kanunun gümrük
vergilerinden muafiyet ve istisna
maddesi, Topluluk mevzuatında yapılan değişiklik itibarıyla gözden geçirilmek
suretiyle “kullanılmış”
ibaresi metinden çıkarılmış, “kanuni ikametgah” tabiri yerine “yerleşim
yeri” tabiri kullanılmış,
“kara nakil vasıtaları”na tanınan muafiyet AB muafiyet hükümlerine
paralel olarak tüm
nakil vasıtalarına tanınmıştır. Ayrıca, bu maddede yapılan düzenleme
ile yerleşim yeri Türkiye
dışında olan gerçek kişilerin Türkiye’de satın aldıkları veya kiraladıkları
konutlarda kullanılmak
üzere getirdikleri ev eşyasına da gümrük vergilerinden muafiyet tanınmıştır.
Eğitim, bilim veya kültürel bir amaç için ya da bilimsel
araştırma veya tıbbi teşhis ve tedavi amacına
yönelik ithal edilecek eşya konusunda muafiyet tanınacak kamu kurum ve kuruluşları
maddenin
değiştirilmeden önceki halinde sayılmasına karşın AB mevzuatına uygun
olarak yapılan düzenleme
ile sadece gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna konusuna ve kapsamına yer
verilmiş; bu
kapsama girecek eşyanın tanımlanması, cins, nev’i ve miktarının
belirlenmesi yetkisi Bakanlar Kuruluna
bırakılmıştır.
Yine gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna maddesinde yapılan
değişiklikle sadece “doğal
afetler”den zarar görenler için değil “kriz hali” olarak tanımlanacak
doğal afetler dahil olağanüstü felaketler
ve çok büyük nüfus hareketleri (1990 yılında Irak’ın kuzeyinden ülkemize
yönelik çok büyük
nüfus hareketi gibi) durumlarını da kapsayacak şekilde bu tabir genişletilmek
suretiyle, bu durumlarda
yurt dışından gönderilecek yardım malzemelerine de gümrük vergilerinden
muafiyet sağlanmıştır.
Gümrük vergilerinden muafiyet ve istisna maddesine yapılan
ilave ile gerçek bir kişiden diğerine
gönderilen veya yolcu beraberinde gelen ve öngörülen muafiyet ve istisna
tutarını aşan eşyaya tek
ve maktu bir tarife uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkili kılınmak suretiyle
yolcu işlemlerinin hızlandırılması
ve kolaylaştırılması amaçlanmıştır.
AB mevzuatında değişikliğe paralel olarak; eşyanın
mahiyeti ve nihai kullanımı nedeniyle tercihli
tarife uygulaması veya ithalat/ihracat vergilerinden muafiyetinin mümkün olduğu
durumlarda,
gümrük yükümlülüğünün doğduğu hallerde, yükümlünün hileli bir
davranışı ve ihmali bulunmaması
ve gerekli şartları yerine getirdiğini ispat etmesi halinde bu tercihli
tarife ve muafiyetin uygulanmasına
imkan tanınmıştır.
AB mevzuatına paralel olarak teminat alınmasının ihtiyari
kılındığı durumlarda, gümrük
idarelerince şüphe duyulan hallerde teminat isteyebilme yetkisi verilmek
suretiyle hazine haklarını
koruyucu önlem alabilme imkanı getirilmiştir.
Kanunen ödenmemesi gerektiği halde ödenen ya da tahakkuk
ettirilmemesi gerektiği halde
tahakkuk ettirilen gümrük vergilerinin yanı sıra “para cezaları”nın da
geri verilmesi ve kaldırılması
imkanı getirilmek suretiyle yükümlü haklarını koruyucu düzenleme yoluna
gidilmiştir.
Gümrük vergilerinin hangi durumlarda kesinleşeceği
konusuna açıklık getirilerek uygulamada
yaşanan ihtilafların ortadan kaldırılması amaçlanmıştır.
Para cezalarının da gümrük vergileri ile birlikte aynı
anda karara bağlanıp tebliğ edilebilmesi
imkanı getirilmiş; para cezalarının zaman aşımı süresi de, gümrük
vergileri için yapılan değişikliğe
paralel olarak 5 yıla çıkarılmış; ve ayrıca gümrük vergileri ve para
cezalarının tebliğ tarihinden
itibaren 15 gün içinde ödenmesi ve tebliğ edilen gümrük vergileri ile para
cezalarına ilişkin kararlara
idari itiraz süresi ödeme süresine paralel biçimde 15 güne çıkarılmak
suretiyle ödeme ve itiraz süreleri
arasındaki farklılık giderilmiştir.
Ekonomik etkili gümrük rejimlerinden şartlı muafiyete
konu; dahilde işleme, gümrük kontrolü
altında işleme ve geçici ithalat rejimlerinde, beyan ile muayene, denetleme
veya teslimden sonra
kontrol sonucunda, eşyanın cins, tür, nitelik, menşe ve kullanım şekli ile
kıymet ve miktarında farklılık
bulunduğu hallerde, bu farka tekabül eden vergi farkının tahsil edilmeyip
ilgili rejim hükümlerine
göre teminata bağlanacağı, sadece, kayıt dışılığı önlemek amacıyla
serbest dolaşıma giriş rejiminde
öngörülen cezaların yarısının tatbik edilmesi öngörülmüştür. Eşyanın
serbest dolaşıma girmesinin
talep edilmesi halinde, cezalar tam olarak uygulanacaktır.
Dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme ve geçici
ithalat rejimleri kapsamında verilen
kullanım izin sürelerinin (1 ay, 2 ay ve yalnız taşıt araçları için 3
ay) aşılması durumunda, eşyanın
yurt dışı edilmesi, ihraç edilmesi ya da rejimin gerektirdiği işlemlerin
bitirilmesi; kademeli olarak
(241 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen miktarın 2, 4, 6 katı)
usulsüzlük cezası tatbik edilmesi
hüküm altına alınmış; bu durumların dışında kalan haller ise ilgili
rejim hükümlerinin ihlali olarak
öngörülmüş ve gümrük vergilerinin iki katı para cezası tatbiki hükmü
getirilmiştir.
Ticaret politikası önlemlerinin etkili biçimde uygulanabilmesini teminen,
gerektiğinde gümrük
idaresince menşe sertifikası talep edebilme imkanı getirilmiştir.
Kısaca belirtmek gerekirse, Avrupa Birliği ile Gümrük
Birliğinin gerçekleştirilmesine paralel
olarak Topluluk Gümrük Kodunu oluşturan mevzuat ile ülkemiz mevzuatının
uyumlaştırılması
ihtiyacı sonucunda çıkarılmış olan 4458 sayılı Gümrük Kanununun bazı
maddelerinin değiştirilmesi
için hazırlanan Tasarı ile mikro düzeyde, hem Topluluk mevzuatında meydana
gelen değişikliklere
uyum hem de uygulamada karşılaşılan sorunların çözümü amaçlanmıştır.
Makro düzeyde ise, ülkemiz
ekonomisinin temel unsuru olan ihracat potansiyelimizi artırma hedefimizi gerçekleştirme
yolunda,
ihracat girdi maliyetlerini azaltmak, gümrük işlemlerini basitleştirmek ve hızlandırmak
suretiyle ihracatçılarımızın
rekabet koşullarının iyileştirilmesi, Avrupa Birliği normlarında rekabet
edebilme şansı
verilmesi hedeflenmiştir.
Öte yandan, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanununun Geçici 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasında geçen “1/1/2009” ibaresinin “1/1/2012” olarak değiştirilmesine
ihtiyaç duyulmuştur. Aynı
Kanunun, tekerrüre esas alınacak idari para cezaları hakkındaki kayıtların
Gümrük Müsteşarlığı
bünyesinde tutulmasını öngören 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası, bu
cezaların Cumhuriyet
Savcıları tarafından verildiği ve bunlara ilişkin verilerin Ulusal Yargı Ağı
Projesi (UYAP)’ne
kaydedildiği hususu dikkate alınarak yürürlükten kaldırılmıştır.
| MADDE GEREKÇELERİ |
Madde 1- Madde ile 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun
3 üncü maddesinde
yer alan bazı deyimlerin tanımları değiştirilmiş; bu Kanunla getirilen bazı
yeni deyimlerin tanımları
yapılmıştır. Yapılan düzenlemeyle;
- “Giriş gümrük idaresi”, “İthalat gümrük
idaresi”, “İhracat gümrük idaresi”, “Çıkış gümrük
idaresi” tanımlanmış,
- “Serbest dolaşımda bulunan eşya” deyimi yeniden tanımlanarak
Avrupa Birliği mevzuatına
uyumlu hale getirilmiş,
- Avrupa Birliği mevzuatında yer alan ancak Kanunda yer
almayan “serbest dolaşımda bulunmayan
eşya” deyimi Kanun metnine alınmış,
- Kanun metninde yer almasına rağmen tanımı olmayan “gümrük
yükümlülüğü” tanımı metne
ilave edilmiş,
- “Gümrük vergileri” yeniden tanımlanmak suretiyle
ifade bozuklukları giderilmiş ve “ithalat
vergileri” ile “ihracat vergileri” tanımları uyumlaştırılmış,
- “Gümrük denetimi” ifadesi kaldırılmış ,“Gümrük Kontrolü” tanımlanmıştır.
- Transit rejimine ilişkin hükümlerde yapılan düzenlemeyle
getirilen “asıl sorumlu” kavramı
tanımlanmış,
- “Risk” ve “Risk Yönetimi” tanımlanmış,
bulunmaktadır.
Madde 2- Kanuna eklenen 5/A maddesi ile Avrupa Birliği
mevzuatında kabul gören “yetkilendirilmiş
yükümlü” müessesesi benimsenmiştir. Kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle
ilgili gümrük
kontrollerinden veya gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmiş
uygulamalardan yararlanacak
‘yetkilendirilmiş yükümlü’ statüsü belirlenerek bu statünün tanınması
için gereken şartlara
yer verilmiştir. Ayrıntılı düzenlemenin yönetmelikle yapılacağı hükme
bağlanmıştır.
Madde 3- Madde ile Kanunun 10 uncu maddesi yeniden düzenlenmiştir. Bugüne
kadar yaşanan
tecrübeler ışığında, maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde, bentte sıralanan
konularda ortaya çıkabilecek
özel ve zaruri durumları inceleyip sonuçlandırma hususunda Gümrük Müsteşarlığı’nın
bağlı
olduğu Bakan yetkili kılınmıştır. Yine, doğal afetler nedeniyle yurt dışından
gelecek araç, gereç,
makine, teçhizat ve benzeri malzemelerine ilişkin işlemlerle ilgili olarak
485 sayılı Gümrük Müsteşarlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 3 üncü
maddesi ile Gümrük
Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakana verilen yetkinin, buradan alınarak,
tüm kriz hallerini kavrar
şekilde anılan fıkranın (b) bendinde düzenlenmesi yoluna gidilmiştir.
Maddeye yeni ilave edilen diğer bir husus, eşyanın gümrükçe
onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısım tespit işlemlerinin,
belirleyeceği niteliklere
sahip gümrük müşavirleri eliyle yürütülmesine ilişkin usul ve esasları
düzenleme konusunda Gümrük
Müsteşarlığı’nın yetkili kılınmasıdır. Burada gümrük mevzuatının
doğru olarak uygulanmasını
temine ilişkin faaliyetlerin etkili biçimde sürdürülebilmesi hedeflenmiştir.
Madde 4- Kanuna eklenen 10/A maddesi ile Gümrük
Kontrollerinde, Risk Yönetimi
çerçevesinde risk analizi teknikleri kullanılarak, seçiciliğin sağlanması
amaçlanmıştır. Ulusal Risk
Yönetimi politikasının oluşturulması, usul ve esaslarının belirlenmesinin
Müsteşarlık yetkisinde
olduğu belirtilmiştir. Risk Yönetiminin gerçekleştirilmesi amacıyla ulusal
ve uluslararası düzeyde
bilgi paylaşımına olanak sağlanmıştır.
Madde 5- Menşe şahadetnamesi, tercihsiz menşede
kullanılan bir menşe ispat belgesi olup herhangi
bir vergi indirimi sağlamadığından gümrük tekniğine aykırı olan birinci
fıkradaki ifadenin
değiştirilmesi gerekmiştir. Ayrıca, Kanunda yer alan menşe şahadetnamesi
ibrazının ihtiyari olduğuna
ilişkin hüküm, mükellefin tercihli rejimden yararlanmak isteyip istemediği
hususuyla alakalı olduğu
halde bu hükmün idarenin ticaret politikası önlemlerini etkili bir şekilde
yürütmek maksadıyla dahi
olsa menşe şahadetnamesi ibrazını isteyemeyeceği şeklinde zaman zaman geniş
yorumlanması
nedeniyle ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi maksadıyla maddenin yazımı
düzeltilmiştir.
Madde 6- 4458 sayılı Kanuna 36 ncı maddesinden önce gelmek üzere eklenen;
-35/A maddesi ile; Türkiye Gümrük Bölgesinin kara, suları
veya hava sahasından gümrük bölgesi
içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak
üzere, Türkiye Gümrük
Bölgesine getirilen eşya için, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine
getirilmesinden önce özet beyan
verileceği hususu düzenlenmiş; özet beyanın ibraz edilme süresi, bu süreye
getirilebilecek istisnalar
ve bu süreye ilişkin değişiklikler, özet beyandan vazgeçilebilmesine dair
şartların düzenlenmesi
yönetmeliğe bırakılmıştır.
-35/B maddesi ile; özet beyanın şekli ve içeriği, veri işleme
tekniği kullanılarak hazırlanacağı,
istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenenlerin de kabul edilebileceği,
kim tarafından verileceği
hususları ile verilmesinden sonra düzeltme yapılabilme şartları düzenlenmiştir.
-35/C maddesi ile; özet beyan verme süresi sona ermeden önce
gümrük beyannamesi verilen
eşya için özet beyan verilmesinden vazgeçilebileceği hususu düzenlenmiştir.
Madde 7- Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın gümrüğe
sunulmasına ilişkin 39 uncu
maddede değişikliğe gidilmiştir. Mevcut düzenlemeden farklı olarak, özet
beyanın verilmesinden
sonra eşyanın gümrüğe sunulması söz konusudur.
Madde 8- 57 nci maddede yapılan değişiklikle fikri
ve sınai hakların korunmasına yönelik
olarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum sağlanması amaçlanmış; söz konusu
hakları ihlal eder
mahiyetteki eşyanın gümrük işlemlerinin durdurulması kararının devamı için,
ihtiyati tedbir kararı
alınması şartı getirilmiş; koruma kapsamı dışında tutulan eşyaya yer
verilmiştir.
Madde 9- Gümrük işlemlerinin % 99’u Bilgisayarlı
Gümrük Etkinlikleri (BİLGE) sistemi
üzerinden bilgisayar ortamında gerçekleştirilmektedir. Bilgisayar ortamında
gerçekleştirilen bu işlemlere
ilişkin beyanname ve beyanın doğruluğunun ispatına yönelik beyanname eki
belgeler, daha sonra
gümrük idaresine verilmekte, bu belgeler gümrük idaresince saklanmaktadır.
60 maddede yapılan
değişiklikle bu kolaylaştırmada daha da ileri gidilmekte ve Avrupa Birliği
uygulamasına paralel
olarak, veri işleme tekniği kullanıldığında başka bir ifadeyle elektronik
ortamda beyanname
verildiğinde, normal olarak beyannameye eklenmesi gereken belgelerin, gümrük
idaresi istediğinde
ibraz edilmek üzere saklanması kaydıyla beyannameye eklenmemesine imkan tanınmaktadır.
Öte
yandan, 4458 sayılı Kanunun 72 nci maddesi hükmü, sistematik açıdan uygun
olduğu için 60 ıncı
maddeye taşınmıştır.
Madde 10- Gümrük işlemlerinin tamamına yakınının
artık bilgisayar ortamında yürütüldüğü
dikkate alınarak 61 inci maddede tescil işlemi yeniden tanımlanmıştır.
Madde 11- 63 üncü maddede yapılan değişiklikle,
fiilen gümrüğe sunulan ve beyannamenin
işaret ettiği eşyadan başka bir eşyanın beyanı sonucunu doğurmaması
kaydıyla maddede öngörülen
şartlar dahilinde beyannamede yer alan bir veya daha fazla bilginin düzeltilmesine
imkan verilmiştir.
Madde 12- Kanunun sistematiği açısından uygun olacağı
için, 4458 sayılı Kanunun 59 uncu
maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hüküm 72 nci maddeye taşınmıştır.
Madde 13- Madde ile, 4458 sayılı Kanunun 84 üncü maddesi yeniden düzenlenerek;
- Birinci fıkrasında transit rejimi yeniden tanımlanmış,
- İki, üç ve beşinci fıkralarında yer alan ifade bozuklukları düzeltilmiş,
- 4 üncü fıkrasında ise Avrupa Birliği gümrük mevzuatına
uygun olacak şekilde transit rejiminin
sona ermesi ve bu rejimin ibrasına ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
Madde 14- Ülkemiz transit taşımacılığı konu alan
ve Avrupa ülkelerinin tamamını kapsayan
“Ortak Transit” olarak adlandırılan bir taşıma sistemine dahil olma yönünde
çalışmalarını sürdürmektedir.
85 inci maddede yapılan değişiklikle, tüm Avrupa ülkelerinde yapılacak
nakliyatta tek bir transit
belgesinin ve tek bir teminat sisteminin geçerli olması esasına dayalı bu
sistemin hukuki alt yapısı
Avrupa Birliği gümrük mevzuatına uyumlu olarak oluşturulmaya çalışılmıştır.
Bu maddeyle, transit
rejiminde bireysel teminat ve kapsamlı teminat uygulamaları da düzenlenmiş
bulunmaktadır.
Madde 15- Madde ile, 4458 sayılı Kanunun dahilde işleme
rejiminin geri ödeme sisteminden
yararlanılmasına ilişkin esasların yer aldığı 117 nci maddesi yeniden düzenlenmiştir.
Madde 16- 141 inci maddeye ilave edilen hükümle, hariçte
işleme rejimi kapsamında yeniden
ithal edilen eşyaya ilişkin hükümlere istisna olarak anılan rejimi müteakip
serbest dolaşıma giriş
rejiminin uygulanacağı durumlar ve buna ilişkin özel şartların Bakanlar
Kurulunca belirlenmesi
öngörülmüştür. Bu kapsamda, söz konusu eşyanın vergilendirilmesinde bu
rejim kapsamında yapılan
işleme maliyeti esas alınacaktır.
Madde 17- 156 ncı maddede yapılan değişiklikle, bir serbest bölgeye
konulması nedeniyle normal
olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlanan serbest dolaşımdaki
eşyadan, tarım ürünleri
için, bu ürünlerin muhafaza koşulları, saklanabilme süreleri ile dış
ticarete konu edilmelerinin
gereğinin yerine getirilmesini teminen serbest bölgelerde kalabilecekleri sürelerin
sınırlandırılabilmesine
imkan tanınmıştır.
Ayrıca, Kanunda serbest bölgelerde yürütülebilecek
faaliyetler hususunda hüküm bulunmaması
da dikkate alınarak bu konu düzenlenmiş olup, madde hükmü çerçevesinde
serbest bölgelerde sınai,
ticari veya hizmet faaliyetleri yapılabileceği belirtilmiş ; eşyanın niteliği
veya gümrük gözetiminin
gereklilikleri dikkate alınarak faaliyetlere kısıtlama veya yasaklama
getirilebilmesi hususunda
Müsteşarlık yetkili kılınmıştır.
Yine, gümrük idarelerinin, Kanunla konulmuş olan hükümlere
uyulmasına yönelik gerekli
güvenceyi vermeyen kişilerin serbest bölgede faaliyette bulunmasını
yasaklayacağı hükmüne yer
verilmiştir.
Madde 18- 160 ıncı maddede yapılan değişiklikle,
serbest bölgeden çıkan eşyanın tabi olacağı
hükümler yeniden düzenlenmiştir.
Madde 19- 4458 sayılı Kanunun “Türkiye Gümrük Bölgesinden
Çıkan Eşya” başlıklı Beşinci
Kısmında yer alan 166 ncı maddeden önce gelmek üzere eklenen;
-165/A maddesi ile; Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları
veya hava sahasından gümrük bölgesi
içinde durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmak
üzere, Türkiye Gümrük Bölgesinden
çıkacak eşya için gümrük beyannamesi ya da gümrük beyannamesi
verilmesinin
gerekmediği durumda özet beyan verileceği,
-165/B maddesi ile; Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın
gümrük beyannamesi
verilmesini gerektiren gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi
tutulması halinde, bu
beyannamenin eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce
ihracat gümrük idaresine
verileceği;
-165/C maddesi ile; Türkiye Gümrük Bölgesini terk eden eşyanın
gümrük beyannamesi
verilmesini gerektirmeyen gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutulması halinde,
eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesinden önce çıkış gümrük
idaresine özet beyan verileceği,
- 165/D maddesi ile; özet beyanın şekli ve içeriği, veri
işleme tekniği kullanılarak hazırlanacağı,
istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenenlerin de kabul edilebileceği,
kim tarafından verileceği
hususları ile verilmesinden sonra düzeltme yapılabilme şartları;
düzenlenmiştir.
Madde 20- Madde ile, 4458 sayılı Kanunun 167 nci
maddesinin birinci fıkrasının (3), (4), (5),
(6) ve (7) numaralı bentleri ve (12) numaralı bendin (b) alt bendi ile ikinci
fıkrası değiştirilmiştir.
Birinci fıkranın (3) numaralı bendinde yapılan değişiklikle, Genelkurmay
Başkanlığı,Milli Savunma
Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları,Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı,
Gümrük Müsteşarlığı, Jandarma
Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün
münhasıran
asli görevleri ile ilgili olarak ithal edilecek bazı eşya için, anılan
kurumların faaliyet sahaları
dikkate alınarak ve rekabet bozucu bir etki yaratmayacağı değerlendirilerek
muafiyet öngörülmüştür.
Türkiye-AT Ortaklık Konseyi tarafından 6 Mart 1995
tarihinde kabul edilen Gümrük Birliğinin
Uygulama Usullerini Belirleyen Kararın 26 ncı maddesi gereğince, bu maddenin
2 nci fıkrasının (b)
bendinde “Gümrük vergisi muafiyetine ilişkin (EEC) 918/83 sayılı
28/3/1983 tarihli Konsey Yönetmeliği
ile bunun uygulama hükümlerini belirleyen (EEC) 2287/83, 2288/83, 2289/83 ve
2290/83
sayılı 29/7/1983 tarihli Komisyon Yönetmelikleri” ile 274/2008 sayılı
Konsey Tüzüğü şeklinde
sıralanan mevzuatın da Türkiye tarafından benimsenmesi gerekmektedir. Bunun
gerekçesi olarak
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile imzaladığı Gümrük Birliği Anlaşması
çerçevesinde, uygulama açısından
trafik sapmalarının önlenmesi bakımından aynı muafiyet hükümlerinin
benimsenmesi zorunluluğu
ortaya konmaktadır.
Diğer taraftan; 22/11/2001 tarihli 4721 sayılı Türk Medeni
Kanununda 19 uncu maddesinde
“kanuni ikametgah” ibaresinin yerini “yerleşim yeri” ibaresinin aldığı
hususu madde düzenlenirken
göz önünde bulundurulmuştur.
AB mevzuatına genel hatları ile uyumlu olan Kanunun 167 nci
maddesinin birinci fıkrasının
(4), (5), (6) ve (7) numaralı bentleri, yukarıda belirtilen gerekçelerle
yeniden düzenlemiş; (4)
numaralı bent ile muafiyet için belirlenen alt limit 100 EURO’dan 150
EURO’ya yükseltilmiş; (5)
numaralı bentte geçen “kullanılmış” ibaresi metinden çıkarılmış,
(a) alt bendinde sadece “kara nakil
vasıtaları”na tanınan muafiyet AB muafiyet hükümlerine paralel olarak tüm
nakil vasıtalarına tanınmıştır.
(g) alt bendinde yapılan düzenlemeyle, AB mevzuatının muafiyet hükümlerine
paralel olarak;
yerleşim yeri Türkiye dışında olan gerçek kişilerin Türkiye’de satın
aldıkları veya kiraladıkları konutlarda
kullanılmak üzere getirdikleri ev eşyasına gümrük vergilerinden muafiyet
tanınmıştır. Ayrıca
(h) alt bendinde yapılan düzenlemeyle de, yolcuların kendi kullanımlarına
mahsus ticari mahiyette
olmayan kişisel eşyasına muafiyet hakkı tanınmıştır. (6) numaralı
bendin (a) alt bendinde yer alan 300
EURO muafiyet tutarı da AB mevzuatı muafiyet hükümleri esas alınarak 430
EURO’ya çıkarılmıştır.
Birinci fıkranın (7) numaralı bendinde yapılan değişiklikle; sadece gümrük
vergilerinden muafiyet
ve istisna konusuna ve kapsamına yer verilmiş; bu kapsama girecek eşyanın
geliş süreleri dahil tanımlanması,
cins nev’i ve miktarının belirlenmesi ve gerçek bir kişiden diğerine gönderilen
veya yolcu
beraberinde gelen eşyadan alınacak gümrük vergilerini göstermek üzere
ilgili kanunlarda belirtilen
hadleri geçmemek şartıyla tek ve maktu bir tarife uygulama yetkisi 167 nci
maddenin ikinci fıkrası
ile Bakanlar Kuruluna bırakılmış ve yeni eklenen (f) alt bendi ile söz
konusu muafiyet ve istisnalara
araştırma geliştirme faaliyetleri kapsamında getirilen eşya da dahil edilmiştir.
Ayrıca, birinci fıkranın (12) numaralı bendinin (b) alt
bendinde, yer alan doğal afet ibaresi
yerine, diğer kriz hallerinin muafiyet kapsamında değerlendirilebilmesi
maksadıyla, 96/8716 sayılı
Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Başbakanlık Kriz Yönetim
Merkezi Yönetmeliğinde
yer alan kriz hali kavramının kullanılması öngörülmüştür.
Madde 21- 177 nci maddede yapılan değişiklikle yazım
hataları giderilmiş ve transit eşyasının
tasfiyesine ilişkin mülga 1615 sayılı Gümrük Kanunundan alınarak 4458 sayılı
Kanunda (g) bendi
olarak düzenlenen hüküm kaldırılmış ve maddeye çeşitli mevzuat ile Gümrük
Kanununa göre
tasfiyesi öngörülen eşya için bir bent eklenmiştir.
Madde 22-178 inci maddede yapılan değişiklikle özel
yolla tasfiye de tasfiye yöntemlerine ilave
edilmiş; tasfiye edilecek eşyanın insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığına
zarar vermesini engellemek
amacıyla tasfiye idaresinin gerekli önlemleri alma yükümlülüğüne vurgu
yapılmıştır.
Madde 23- 179 uncu maddede yapılan değişiklikle, halen sadece ihale
yoluyla tasfiye edilecek
eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulabilmesi yönündeki düzenleme
diğer gümrük
rejimleri ve yeniden ihracat için genelleştirilmiş ve perakende satış
yoluyla tasfiye edilecek eşya da
buna eklenmiştir. Bu düzenlemeyle, gümrük gözetimindeki eşyanın
tasfiyelik hale gelse dahi öncelikle
sahibi tarafından tasarrufunun teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca
Kanunun 240 ıncı maddesinde
yer alan tutarın ceza olarak algılanmasının önüne geçmek maksadıyla bu
maddeye taşınması
uygun bulunmuştur.
Madde 24- 180 inci maddede yapılan değişiklikle satış
yoluyla tasfiye edilen eşyanın satış
bedelinin dağıtımına ilişkin esaslar düzenlenmiştir.
Madde 25- 181 inci maddede yapılan değişiklikle
ithalatta gümrük yükümlülüğünün başlaması
düzenlenmiş; dolaylı temsilde temsilcinin yükümlülüğüne açıklık
getirilmiştir.
Madde 26-184 üncü maddedeki yazım hatası giderilmiştir.
Madde 27- Madde ile, 4458 sayılı Kanunun 192 nci
maddesinden önce gelmek üzere 191/A
maddesi eklenmiştir. Düzenlemeye göre, 16, 77, 135, 167 ila 170 inci
maddelere uygun olarak
mahiyeti veya nihai kullanımı nedeniyle tercihli tarife uygulamasından ya da
ithalat veya ihracat
vergilerinden tamamen veya kısmen muafiyetten yararlanması mümkün olan eşya
için; 182 ila 185,
189 veya 190 ıncı maddelere göre gümrük yükümlülüğünün doğduğu
hallerde, ilgili kişinin hileli bir
davranışı ve ihmalinin bulunmaması ve tercihli tarife ve muafiyet uygulanması
için gerekli olan
diğer koşulların yerine getirildiğinin ispat edilmesi şartıyla, tercihli
tarife ve muafiyet uygulaması
devam edecektir.
Madde 28- 194 üncü maddeye yapılan ilave ve değişikliklerle,
dahilde işleme rejimi kapsamında
ihraç edilen işlem görmüş ürünün bünyesinde kullanılan üçüncü ülke
menşeli girdilere uygulanacak
ithalat vergilerine (telafi edici vergi) ilişkin ödeme süresi, eksik ödemede
uygulanacak müeyyide,
fazla ve eksik ödenen ithalat vergilerinin mahsubuna ilişkin düzenleme yapılmıştır.
Madde 29- Madde ile, 4458 sayılı Kanunun 198 inci
maddesi değiştirilmiştir. Maddenin birinci
fıkrasında, yapılan kontrol ve denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı
veya noksan alındığı belirlenen
gümrük vergileri ile işlemleri daha sonra yapılmak üzere teslim edilen eşyaya
ilişkin gümrük
vergilerinin yükümlüye tebliğinden itibaren onbeş gün içinde ödeneceği
hükme bağlanmıştır. Bu
süre, teminat ve faiz alınmak suretiyle ve sürenin bitmesinden önce ilgili gümrük
müdürlüğüne
yapılacak yazılı başvuru üzerine onbeşinci günden itibaren otuz gün daha
uzatılabilecektir.
Beyannamenin tescilinin bir gümrük yükümlülüğü doğurması halinde
verginin ödenmiş veya
teminata bağlanmış olması 69 uncu madde gereğince eşyanın teslim şartı
olduğundan onbeş günlük
ödeme süresi bu gibi durumlarda geçerli olmayacaktır.
Maddenin ikinci fıkrasında, tebliğ edilen gümrük
vergilerine karşı 242 nci madde çerçevesinde
gümrük idareleri nezdinde itiraz başvurusunda bulunulmasının ödeme süresini
keseceği, ödeme
süresinin idarenin ya da yargı kararının yükümlüye tebliğ edildiği
tarihten itibaren yeniden başlayacağı
hükme bağlanmıştır. Buna göre, yükümlünün idari veya yargısal itiraz
hakkını kullanması
halinde ödeme süresi kesilecek ve ilgili gümrük idaresi tarafından gerek
ilk defa yapılan tebligat,
gerekse itiraz üzerine yapılan tebligat ya da yargı kararı üzerine yapılacak
tebligatın her birinde
yükümlüye onbeş günlük ödeme süresi verilecektir.
Maddenin üçüncü fıkrasında, yükümlünün tebliğ
edilen vergileri, ödeme süresinin bitimini beklemeksizin
kısmen veya tamamen ödeyebileceği hüküm altına alınmıştır.
Maddenin dördüncü fıkrası ile AB mevzuatında yer alan
‘iyi niyetli yükümlü’ kavramı mevzuatımıza
kazandırılmış ve tercihli tarife uygulamasında iyi niyetli yükümlünün
korunmasına ilişkin
esaslar belirlenmiştir.
Madde 30- Değişiklik ile Kanunun 207 nci maddesinde
farklı anlamalara ve uygulamalara yol
açabilen ifadeler düzeltilmiş ve maddeye eklenen ikinci fıkra ile indirimli
teminat uygulamasından
yararlanılması durumunda birinci fıkrada belirtilen faizin teminat verilmeyen
kısmın tümüne ve nakit
verilen kısım dışında kalan kısma uygulanması amaçlanmıştır.
Madde 31- 221 inci maddede yapılan değişiklikle,
fazla çalışma ücretlerinde dış ticaret erbabı
üzerindeki yükünü azaltacak şekilde iyileştirmeler yapılabilmesi maksadıyla
bunlardan Hazineye aktarılan
% 50 pay kaldırılmış; bu ücretlerin çalışanların hakları ve ülkenin
rekabet gücü bir arada
değerlendirilerek Bakanlar Kurulunca belirlenmesi benimsenmiştir.
Müsteşarlık personeli olmayan ve fazla mesai ödenmesi
uygulamasından yararlanan personelin
fiilen fazla çalışmaya katılmaması nedeniyle anılan personel maddeden çıkarılmıştır.
Kadrolu personel ile aynı şartlarda çalışan sözleşmeli
personel de maddeye eklenerek anılan
personelin fazla mesai ücretlerinden aynı şekilde yararlandırılması
suretiyle personel arası adaletin
sağlanması amaçlanmıştır.
Madde 32- 223 üncü maddede yapılan değişiklik ile
başmüdür ve başmüdür yardımcıları ile
yaptığı işin mahiyeti gereği sivil olarak çalışması gerekenler hariç Müsteşarlık
taşra teşkilatında
çalışan tüm personelin resmi kıyafet giymesi zorunluluğu getirilmiştir.
Madde 33- 225 inci maddede yapılan değişiklikle,
ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın
ve özel kullanıma mahsus taşıt araçlarının gümrük işlemlerinin gerçek
kişilerce doğrudan temsil
yoluyla yürütülebilmesi; posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığı
kapsamında gelen ya da giden bir
kısım eşyanın gümrük işlemleri için posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı
yapan şirketlerin
dolaylı temsilci olarak yetkili kılınabilmesi imkanı getirilerek bu işlemlerin
kolayca yürütülebilmesi
ve maliyetlerinin azaltılması amaçlanmıştır. Diğer taraftan, özel hukuk
tüzel kişilerinin doğrudan
temsil yoluyla gümrük idarelerinde iş takibi yapacak personelinin gümrük müşavir
yardımcıları için
öngörülen temel koşulları karşılamaları öngörülmüştür. Yine, doğrudan
veya dolaylı temsilcilerin bu
Kanunda öngörülen faaliyetlerini yapmalarına engel vücut ve akıl hastalığı
bulunmaması, bu
durumun 65 yaştan itibaren her üç yılda bir tevsik edilmesi benimsenmiştir.
Madde 34- 232 nci maddede yapılan düzenleme ile, gümrük
vergileri ile birlikte alınması
gereken para cezalarının bu vergiler ile aynı zamanda karara bağlanarak
tebliğ edilmesi ve aynı
zamanda ödenmesi esası benimsenerek, bunların etkili biçimde takibi ve
bilhassa para cezalarının
zamanaşımına uğraması ihtimalinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Madde 35- 233 üncü maddede yapılan değişiklikle,
5326 sayılı Kabahatler Kanunundan sonra
uygulaması kalmayan “muhbir ikramiyesi” ödemesi yapılabilmesinin önü açılmıştır.
Madde 36- 234 üncü maddede yapılan değişiklikle,
belirli gümrük rejimlerine ilişkin olarak
yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda
tespit edilen
aykırılıklarla ilgili olarak cezalar tespit edilmiştir. Burada rejimlerin özellikleri
göz önünde bulundurularak
ayrıma gidilmiştir. Dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme
rejimi ve tam
muafiyetli geçici ithalat rejimi söz konusu olduğunda, bunlar için öngörülen
cezaların, serbest dolaşıma
giriş rejimi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimiyle alakalı
aykırılıkların tespitinde
öngörülenlere nazaran yarısı kadar olması benimsenmiştir. Belirtilen aykırılıklar,
gümrük idaresince
tespit edilmelerinden önce beyan sahibince bildirilmeleri durumunda söz konusu
cezalar yarı nis
petinde uygulanacaktır. Buraya kadar belirtilen cezalar, 241 inci maddenin
birinci fıkrasında
belirtilen miktardan az olamayacaktır. Keza, genel yönetim kapsamındaki kamu
idareleri için
yukarıda belirtilen cezalara ilişkin hükümler uygulanmayıp bu gibi
hallerde, 241 inci maddenin
birinci fıkra hükmüne göre işlem yapılacaktır.
194 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca doğan gümrük
yükümlülüğü kapsamında ödenmesi
gereken ithalat vergilerinin anılan maddenin dördüncü fıkrasında öngörülen
tarihe kadar hiç ödenmemiş
veya eksik ödenmiş olduğunun gümrük idarelerince yapılan kontrol sonucunda
tespit edildiği
durumda, ödenmesi gereken ithalat vergilerinin söz konusu dördüncü fıkrada
belirtilen faizi ile birlikte
tahsilinin yanı sıra, yükümlüsü hakkında bu vergilerin dörtte biri tutarında
para cezasına
hükmedilmesi benimsenmiştir. Bu miktarların, yükümlüsünce gümrük
idaresinin tespitinden önce
bildirilmesi durumunda bu cezaya hükmedilmeyecek, 194 üncü maddenin dördüncü
fıkrası uyarınca
işlem yapmakla yetinilecektir.
Madde 37- 238 inci maddede yapılan değişiklikle, 241
inci maddenin ilgili fıkra ve bentlerinde
belirtilen durumlar haricinde, dâhilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında
işleme rejimi ile geçici
ithalat rejimine ilişkin hükümlerin ihlali halinde uygulanacak cezalar
belirlenmiştir.
Madde 38- 241 inci maddenin birinci fıkrasında yapılan
değişiklikle, 5326 sayılı Kabahatler
Kanununun 4 üncü maddesinin imkan verdiği şekilde, bu Kanunda ayrı bir ceza
tayin edilmiş haller
saklı kalmak üzere, bu Kanuna ve bu Kanunda tanınan yetkilere dayanılarak çıkarılan
ikincil düzenlemelerle
getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere söz konusu düzenlemelerde açıkça
öngörülmüş
olması kaydıyla 60 (altmış) YTL usulsüzlük cezası uygulanması benimsenmiştir.
Bu düzenlemeyle
fıkranın mevcut halinden kaynaklanan gümrük idarelerinde yeknesak olmayan
uygulamaların bertaraf
edilmesi amaçlanmıştır. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte
30.000.000.-TL (30.-YTL) olan tutarın
her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında yapılan artışlarla 2008 yılı
itibarıyla ulaştığı 198.-YTL
tutarının yakınmalara yol açması, diğer idari para cezalarıyla kıyaslandığında
da göreli yüksekliği
dikkate alınarak altmış YTL olarak yeniden belirlenmesi benimsenmiştir.
241 inci maddenin diğer fıkralarında birinci fıkrada
belirtilen tutarın katları olarak ceza alınmasını
öngören fiillerin bazılarında değişikliğe gidilmiş, bunlara yeni fiiller
ilave edilmiştir.
Madde 39- 242 nci maddede yapılan değişiklikle, yükümlülerin
kendilerine tebliğ edilen gümrük
vergileri, cezalar ve idari kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş
gün içinde itiraz edebilmeleri
hükmü getirilmiştir. Uygulamada beklenen sonucu vermeyen tebliğ edilen gümrük
vergileri
için düzeltme talebinde bulunma müessesesinden vazgeçilmiştir.
Madde 40- Kanunun muhtelif maddelerine ilave edilen fıkra,
bent ve ibarelere bu maddede
yer verilmiştir.
Bunlar arasında, 14 üncü maddesine eklenen fıkra ile, bu
Kanuna göre gümrük idaresine yapılacak
yazılı başvuruların posta ile taahhütlü olarak gönderilebileceği, bu
takdirde başvurunun postaya
verildiği tarihin gümrük idaresine verilme tarihi yerine geçeceği; 56 ncı
maddesinin birinci fıkrasının
sonuna eklenen cümleler ile, eşyanın bu madde kapsamında olup olmadığının
belirlenmesinde tereddüt
edilen durumlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü esas alınarak
işlem yapılacağı, maddede
sözü edilen isim ve simgelerin kaldırılması veya eşyanın gerçek menşeinin
gösterilmesi amacıyla,
usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek elleçleme faaliyetlerine izin
verilebileceği; 74 üncü maddesine
eklenen fıkra ile, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest
dolaşıma girişine
ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu;
81 inci maddesine
eklenen fıkra ile, şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan
elde edilen ve tabi olduğu rejim
hükümleri uyarınca özel ekonomik değer taşıdığı tespit edilen eşyanın,
aynı rejime tabi tutulmuş
sayılacağı; 648/2005 sayılı AB Tüzüğüne uyum yükümlülüğümüz çerçevesinde
159 uncu maddeye
eklenen fıkra ile, bir serbest bölgeye doğrudan Türkiye Gümrük Bölgesi dışından
gelen veya bir
serbest bölgeden doğrudan Gümrük Bölgesinin dışına çıkan eşya için
özet beyan verileceği; bu özet
beyanın takibi açısından Kanunun 155 inci maddesinin ikinci fıkrasına
eklenen (d) bendi ile doğrudan
bir serbest bölgeye gelen eşyanın gümrüğe sunulması yani gümrük
idaresine bildiriminin zorunlu
olduğu; 197 nci maddesine eklenen fıkra ile, anılan madde hükümlerine göre
tebliğ edilen gümrük
vergilerinin, 242 nci maddede belirtilen sürelerde itirazda bulunulmaması veya
süresi içinde
idari yargı mercilerine başvurulmaması hallerinde bu sürelerin bittiği
tarihte kesinleşeceği, dava açılması
halinde mahkemece yükümlü aleyhine verilen kararın gümrük idaresine tebliğ
edildiği tarihte
tahsil edilebilir hale geleceği; 210 uncu maddesinin sonuna eklenen fıkra ile,
gümrük vergilerinin geri
verilmesi veya kaldırılmasına ilişkin hükümlerin Kanun kapsamında tatbik
edilen para cezaları için
de uygulanacağı hususları düzenlenmiştir.
Madde 41- Kanunun muhtelif maddelerinde değiştirilen
fıkra ve ibarelere bu maddede yer
verilmiştir.
Bunlardan, 80 inci maddenin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle,
ekonomik etkili gümrük
rejimlerinin kullanımı gümrük idaresinin iznine tabi kılınmış; dâhilde
işleme ve hariçte işleme
rejimlerine ilişkin usul ve esasların Bakanlar Kurulunca belirleneceği hükmüne
yer verilmiş;
193 üncü maddenin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklikle, beyan
sahibinin hatalı beyanı sonucu hiç
alınmadığı veya noksan alındığı tespit edilen gümrük vergilerine, gümrük
yükümlülüğünün başladığı
tarih ile vergilerin kesinleştiği tarih arasındaki süre için 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tespit edilen tecil faizi oranında
faiz uygulanacağı; 237 nci
maddenin özet beyan eksiklik ve fazlalıklarının takibine ilişkin olarak dökme
gelen eşyadaki % 3’ü
aşmayan eksiklik ve fazlalıklar için takibat yapılmayacağına ilişkin
mer’i hükmünün bir hak olarak
değerlendirilip kötüye kullanılabildiği hususu göz önünde bulundurularak
eşya cinsi itibariyle Bakanlar
Kurulu kararı ile belirlenecek % 3’ü aşmayacak oranlardaki dökme eşya için
takibat yapılmaması
hükmü getirilmiştir.
Madde 42- Kanunun yürürlükten kaldırılan
maddelerine, muhtelif maddelerinde yer alıp yürürlükten
kaldırılan fıkra, bent ve ibarelerine bu maddede yer verilmiştir.
Madde 43- 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanununun geçici 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasında geçen “1/1/2009” ibaresinin “1/1/2012” olarak değiştirilmesine
ihtiyaç duyulmuştur. Aynı
Kanunun, tekerrüre esas alınacak idari para cezaları hakkındaki kayıtların
Gümrük Müsteşarlığı
bünyesinde tutulmasını öngören 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası, bu
cezaların Cumhuriyet
Savcıları tarafından verildiği ve bunlara ilişkin verilerin UYAP’a
(Ulusal Yargı Ağı Projesi)
kaydedildiği hususu dikkate alınarak yürürlükten kaldırılmıştır. Yine
aynı Kanunun 12 nci maddesinin
ikinci fıkrasında yer alan “suçunun” ibaresinin, fıkrada geçen
“toplum ve çevre sağlığı yönünden
tehlikeli ve zararlı eşya ile atık maddelerin” sadece kaçakçılık suçunun
değil Kanunda kabahat
olarak belirlenmiş fiillerin de konusunu oluşturması nedeniyle “fiilinin”
şeklinde değiştirilmesi
gereği hasıl olmuştur.
Madde 44- Başlamış işlemlere yeni düzenlemelerin
hangi durumda uygulanacağı hususuna bu
maddede yer verilmiştir.
Madde 45- Yürürlük maddesidir.
Madde 46- Yürütme maddesidir.