Bedelsiz Araç İthalatı

07 Ağustos 2019

Soru: Bedelsiz ithalat nedir?

Cevap: Bedelsiz ithalat; bedeli için döviz transferi yapılmadan yurt dışında elde edilen ve yurda getirilmesi mecburi olmayan dış kazanç ve tasarruflarla satın alınan bazı şahsi ve ticari mahiyette eşyanın yurda ithalidir.

Soru: Bedelsiz ithalat yoluyla getirilen şahsi mahiyette eşyanın kapsamı nedir?

Cevap: Motorlu ve motorsuz özel nakil vasıtaları, kullanılmış ev eşyası, işyeri nakli suretiyle getirilen sermaye malları, teknik malzemeler ile büro ve dükkan malzemeleri.

Soru: Bedelsiz ithalat kapsamında yurda getirilebilen motorlu ve motorsuz özel nakil vasıtaları nelerdir?

Cevap: Motorlu özel nakil vasıtaları: Otomobil ile bunlarla birlikte getirilen römorklar ve karavanlar, motosikletler, özel uçaklar ile diğer eğlence ve spor amaçlı vasıtalar

Motorsuz özel nakil vasıtaları: Her türlü bisiklet ile kürekli kayıklar ve kanolar

Soru: Ticari araçların bu muafiyetten faydalanarak getirilmesi mümkün müdür?

Cevap: Hayır. Motorlu ticari araçlar ve diğer ticari nakil vasıtalarının bu muafiyet kapsamında getirilmesi mümkün değildir.

Soru: Bedelsiz araç ithalatında vergi muafiyetinin kapsamı nedir?

Cevap: Bedelsiz araç ithalinde yalnızca gümrük vergisi muafiyeti söz konusudur. Aracın motor hacmine göre değişen oranda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve KDV serbest dolaşıma girişi sırasında gümrük idarelerince tahsil edilir. Bununla birlikte, veraset yoluyla intikal eden araçların ithalinde gümrük vergisinin yanı sıra ÖTV ve KDV muafiyeti de söz konusudur.

Soru: Kimler bedelsiz araç ithali yapabilir?

Cevap: a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az 24 ay ikamet ettikten sonra, yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakleden Türk vatandaşları.

Bu kişilerin, Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bakıldığında yurtta bir takvim yılında altı aydan fazla kalmamış olmaları gerekir. Türkiye’de 45 güne kadar olan kalışlar yurt dışında kalış süresinden sayılır. Türkiye Gümrük Bölgesi dışında son on yıl içinde en az beş yıl ikamet eden gerçek kişiler için yerleşim yerine ilişkin bu süre şartı aranmaz.

b) Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara sürekli görevli olarak atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri (Bu kişiler için Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay ikamet şartı aranmaz)

c) Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakleden gerçek kişiler. (Bu kişiler için Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay ikamet şartı aranmaz)

d) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerin vefatı halinde, Türkiye’de ikamet eden gerçek kişi mirasçıları.

Yurt dışında yerleşik murisin Türkiye Gümrük Bölgesinde geriye doğru bir takvim yılında altı aydan fazla kalmamış olmaları gerekir. Türkiye Gümrük Bölgesinde bir takvim yılında kırk beş güne kadar kalışlar yurt dışındaki ikamet süresinden sayılır. Türkiye Gümrük Bölgesi dışında son on yıl içinde en az beş yıl ikamet eden gerçek kişiler için yerleşim yerine ilişkin bu süre şartı aranmaz.

Soru: Yerleşim yeri, yerleşim yeri nakli ne demektir?

Cevap: Yerleşim yeri;

Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az beş yıl ikamet eden gerçek kişiler hariç olmak üzere, kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az yüzseksenbeş gün yaşadığı yeri ifade etmektedir.

Yerleşim yerinin nakli;

Kişinin yabancı bir ülkedeki yerleşim yeri ve işine ait bağlarını keserek Türkiye Gümrük Bölgesine yerleşmek amacıyla kesin olarak gelmesini ifade eder.

Soru: Kimler bedelsiz ithalat kapsamında yurda araç getiremez?

Cevap: a) Yirmi dört ayı aşmayan süreyle Türkiye Gümrük Bölgesi dışında geçici olarak görevlendirilen kamu görevlileri,

b) Evlilik suretiyle Türk vatandaşlığına geçenler,

c) Yurtdışındaki kadrolara sürekli görev için atanan kamu görevlileri için hariç olmak üzere çifte vatandaşlık statüsüne haiz Türk vatandaşları,

d) Sürekli görevle yabancı bir ülkede bulunmakta iken, yine sürekli görevle başka bir yabancı ülkeye atanması nedeniyle yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakledemeyen kamu görevlileri,

e) Mavi kart sahibi kişiler

Bedelsiz araç ithal edemezler.

Soru: Bedelsiz ithalatı yapılacak araca ilişkin şartlar nelerdir?

Cevap: a) Aracın; bedelsiz ithalattan yararlanacak kişilerin Türkiye’ye, ikamet nakil belgesindeki tarihten sonraki ilk giriş tarihinden; kamu görevlilerinin atama kararının yayımlandığı tarihten sonraki ilk giriş tarihinden, atama kararından önce Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak dönmeleri halinde son giriş tarihinden; veraset intikali neticesinde yapılan bedelsiz ithalatlarda ise yurt dışında yerleşik murisin ölüm tarihinden en az altı ay öncesinde yurt dışında yerleşik bulunulan ülkede adlarına kayıtlı olması,

b) Aracın, kişilerin adlarına kaydının yapıldığı yıl itibarıyla, kayıt ve model yılı dahil üç yıldan eski olmaması gerekmektedir.

Soru: Motorlu veya motorsuz vasıtalarından her birinden kaç adet getirilmesi mümkündür?

Cevap: Muafiyet şartlarının sağlanması halinde; motorlu ve motorsuz nakil vasıtalarından her birinden birer adet getirilmesi mümkündür.

Örneğin, Kişi, bir adet otomobil, bir adet motosiklet ile bir adet bisikleti bedelsiz ithalat kapsamında bir defada yurda getirebilir.

Soru: Bedelsiz ithalat kapsamında yurda aracını getiren ve daha sonra yurt dışına tekrar yerleşen bir kişi yurda dönüşünde bir kez daha araç getirme hakkı var mıdır?

Cevap: Bedelsiz araç ithalatından yararlanma hakkı 5 yılda bir verilmiştir. Bu bölüm kapsamı motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarına ilişkin gümrük işlemlerinde, kişinin kendisi ve aile ünitesindeki diğer kişiler tarafından söz konusu beş yıllık süre içinde, bu hakkın mükerrer olarak kullanılıp kullanılmadığı elektronik sistemler üzerinden tespit edilir.

İlk aracın fiili ithalat tarihi üzerinden beş yıl geçmiş olması ve diğer şartların sağlanmış olması halinde tekrar bu kapsamda araç ithal edilmesi mümkündür.

Soru: Eşler bu kapsamda ayrı ayrı araç getirebilirler mi?

Cevap: Hayır. Veraset yoluyla yapılan araç ithali hariç bedelsiz araç ithalinde “aile ünitesi” esas alınır. Aile ünitesi, karı-koca ve 18 yaşından küçük çocuklardan oluşmaktadır. Muafiyet hakkı aile ünitesine tanınmaktadır.

Soru: Eşi adına kayıtlı aracın bedelsiz ithalatını kişi kendisi yapabilir mi?

Cevap: Hayır. Verilen hak şahsın taşıması gereken şartlara bağlı olduğundan, eşlerden biri, diğeri adına kayıtlı aracı ithal edemez. Ancak, ithalat işlemleri, kişinin kendisi, eşi veya Gümrük Kanununun 225 inci maddesi çerçevesinde temsil yetkisini haiz kişiler tarafından gümrük idaresine müracaat edilip sonuçlandırılabilir.

Soru: Bedelsiz ithalat yoluyla getirilen aracın satışı veya devri için bir süre şartı var mıdır?

Cevap: Bu kapsamda getirilen araçlar 1 yıl geçmedikçe, gümrük idaresine izin alınmaksızın belli bir para karşılığı veya karşılıksız olarak ödünç verilemez, teminat olarak gösterilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz.

Muafen ithalinden itibaren geçmesi gereken 1 yıllık sürenin bitiminden önce ödünç verilen, teminat olarak gösterilen, kiralanan, devredilen veya satılan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtalarına ait gümrük vergileri, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 181 ila 194 üncü maddelerindeki esaslara göre tahsil olunur. Bu durumda yükümlüler hakkında ayrıca cezai takibat yapılır.

Soru: Başvurular hangi gümrük idarelerine yapılmaktadır?

Cevap: Aşağıdaki gümrük idarelerine yapılmaktadır.

Ankara Gar Gümrük Müdürlüğü (0312-397 75 47)
İstanbul Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü (0212-465 80 16)
İzmir Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü (0232-463 12 96)
Gebze Gümrük Müdürlüğü (0262-754 24 01)

Soru: Başvuru için bir süre kısıtı var mıdır?

Cevap: a) Yurt dışında yirmi dört ay ikamet eden Türk vatandaşlarının; ikamet nakil belgesindeki tarihten sonraki ilk giriş tarihinden itibaren altı ay,

b) Kamu görevlilerinin; görev sürelerinin bitimini müteakip Türkiye’ye ilk giriş tarihinden itibaren altı ay, ancak, kamu görevlilerinin atama kararından önce Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak dönmesi halinde süre, kişinin Türkiye Gümrük Bölgesine son giriş tarihinden itibaren hesaplanır.

c) Türk vatandaşlığına geçenlerin vatandaşlığa geçiş kararından sonra adlarına nüfus kağıdının düzenlendiği tarihten itibaren altı ay,

ç) Miras yoluyla serbest dolaşıma giriş işlemlerinde muafiyetten yararlanacak olan varislerin; veraset ilamı tarihinden itibaren yirmi dört ay.

Soru: Başvuru sırasında aranacak belgeler nelerdir?

Cevap: (1) Kişilerin kendisi, eşi veya Gümrük Kanununun 225 inci maddesi çerçevesinde temsil yetkisini haiz kişiler tarafından, aşağıdaki belgelerle birlikte, yetkili gümrük idaresine başvurulur.

a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az yirmi dört ay ikamet ettikten sonra, yerleşim yerini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakleden Türk vatandaşları için;

1)Araca ilişkin teslim-tesellüm belgesi,

2) Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

3) Yerleşim yerinin nakledildiği ülkede bulunan dış temsilciliğimiz tarafından motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının serbest dolaşıma girişi için düzenlenmiş ikamet nakil belgesi,

4) Motorlu nakil vasıtaları için hak sahipleri adına kayıtlı mülkiyet veya trafik belgesinin aslı; yurtdışında bulunduğu ülke makamlarınca bu belgenin aslının alıkonulması sonucu ibraz edilememesi halinde, belgenin dış temsilciliklerimizce onaylı örneği.

b) Yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara sürekli görevli olarak atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri için;

1) Araca ilişkin teslim-tesellüm belgesi,

2) Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

3) Motorlu nakil vasıtaları için hak sahipleri adına kayıtlı mülkiyet veya trafik belgesinin aslı; yurtdışında bulunduğu ülke makamlarınca bu belgenin aslının alıkonulması sonucu ibraz edilememesi halinde, belgenin dış temsilciliklerimizce onaylı örneği,

4)Atama kararı veya görevin sona erdiğini gösteren, kamu görevlisinin bağlı bulunduğu kamu kurum veya kuruluşu tarafından verilecek belge.

c) Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle yerleşim yerini yabancı bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakleden gerçek kişiler için;

1) Araca ilişkin teslim-tesellüm belgesi,

2) Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

3) Yerleşim yerinin nakledildiği ülkede bulunan dış temsilciliğimiz tarafından motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtalarının serbest dolaşıma girişi için düzenlenmiş ikamet nakil belgesi,

4) Motorlu nakil vasıtaları için hak sahipleri adına kayıtlı mülkiyet veya trafik belgesinin aslı; yurtdışında bulunduğu ülke makamlarınca bu belgenin aslının alıkonulması sonucu ibraz edilememesi halinde, belgenin dış temsilciliklerimizce onaylı örneği,

5) Türk vatandaşlığına geçişi gösteren belge.

ç) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerin ölümü halinde, Türkiye’de ikamet eden gerçek kişi mirasçıları için;

1) Araca ilişkin teslim-tesellüm belgesi,

2) Veraset ilamı,

3) Motorlu nakil vasıtaları için hak sahipleri adına kayıtlı mülkiyet veya trafik belgesinin aslı; yurtdışında bulunduğu ülke makamlarınca bu belgenin aslının alıkonulması sonucu ibraz edilememesi halinde, belgenin dış temsilciliklerimizce onaylı örneği,

4) Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

5) Birden fazla varis bulunması halinde, Türkiye’de bulunan diğer mirasçılar için noter tasdikli “feragat mukavelesi”.

(2) Trafik ve mülkiyet belgesinin herhangi bir nedenle yenilenmesi halinde, aracın önceden de aynı kişi ya da kişilerden biri adına kayıtlı olduğunun belgelendirilmesi şartıyla önceki trafik ve mülkiyet belgelerindeki tarih esas alınır.

Soru: Konuyla ilgili mevzuata nasıl ulaşabilirim?

Cevap: 7/10/2009 tarih ve 27369 (1. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na ve 6/6/2017 tarih ve 30088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Muafiyeti Tebliği’ne, Bakanlığımız internet sitesinde (www.ticaret.gov.tr) bulunan mevzuat başlığı altından ulaşmak mümkündür.

Soru: Bedelsiz ithalat yoluyla galen araçlarda mali yükümlükler ve oranları nelerdir?

Cevap: Aracın motor hacmine göre değişen oranda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve aracın CIF Değeri (Navlun ve sigorta bedeli dahil kıymeti) ve ÖTV Toplamının % 18’i oranında Katma Değer Vergisi (KDV) aracın serbest dolaşıma girişi sırasında gümrük idarelerince tahsil edilir.

Amortisman indirimi sonunda bulunan ve vergiye esas kıymetin tespitinde aracın model yılındaki FOB kıymetiyle çarpılacak oranlar:

(KAYNAK: 15.03.2021 tarihinde Ticaret Bakanlığının sayfasından alınmıştır.(Mevzuat.Net))